Starfsreglur kirkjuþings

Starfsreglur um biskup Íslands nr. 6/2024 - 2025.

1. gr. Ísland er eitt biskupsdæmi. Biskupsdæmið skiptist í vígslubiskupsumdæmi, prófastsdæmi, sóknir og prestaköll samkvæmt starfsreglum kirkjuþings.  

2. gr. Biskup skal tryggja þjónustu orðs og sakramenta og gæta postullegrar trúar samkvæmt orði Guðs og játningu og kirkjuskipan evangelisk lúterskrar kirkju. Biskup skal efla og varðveita einingu kirkjunnar.

3. gr. Biskup hefur tilsjón með þjónustu og starfi safnaðanna, vígðra þjóna og starfsmanna kirkjunnar hvað varðar helgihald, fræðslu, kærleiksþjónustu og boðun trúarinnar.  Enn fremur skal biskup veita forystu og almenna tilsjón með söfnuðum, sjálfboðaliðum, prestum, djáknum, stofnunum og starfsfólki kirkjunnar.  

4. gr. Biskup  er æðsti yfirmaður hinnar vígðu þjónustu og gætir þess að samþætta starfsemi hennar og kirkjulegra stjórnvalda. Biskup skal 

1. Sjá til þess að djáknar, prestar, prófastar og sóknir sinni skyldum sínum að veita kirkjulega þjónustu í umdæmum sínum.

2. Sjá til þess að prestar hafi sakramentin um hönd, boði fagnaðarerindið með orðum og verkum eins og því er vitni borið í játningum kirkjunnar, lögum og starfsreglum og að vígðir þjónar kirkjunnar lifi og starfi í samræmi við áminningu og fyrirheiti vígslunnar. 

3. Skera úr í deilumálum varðandi prestsþjónustu, notkun kirkna og safnaðarheimila og veita undanþágur frá gildandi helgisiðum.

4. Sjá til þess að guðsþjónusta, fræðsla og kærleiksþjónusta kirkjunnar standi sóknarbörnum til boða.

5. Tryggja handleiðslu, símenntun og endurmenntun presta samkvæmt starfsreglum þar að lútandi.

6. Útnefna prófasta og setja inn í embætti.

5. gr. Biskup situr kirkjuþing með málfrelsi og tillögurétt.  Biskup situr fundi stjórnar Þjóðkirkjunnar og sinnir öðrum verkefnum biskups samkvæmt lögum, starfsreglum, samþykktum, hefð og venju þjóðkirkjunnar. 

6. gr. Dómkirkjan í Reykjavík er kirkja biskups.  Biskup hefur afnot af kirkjum biskupsdæmisins til helgihalds og boðunar þegar hann þarf á að halda.  Biskup vísiterar kirkjur, presta og söfnuði biskupsdæmisins. Á vísitasíu skal biskup kynna sér þjónustu kirkjunnar og starfsemi, stöðu hennar í samfélaginu, ásigkomulag kirkna og eigna kirkjunnar, eiga starfsmannasamtöl við vígða þjóna og kynna sér samskipti þeirra  og safnaðar. Biskup skal njóta þjónustu prófasts á vísitasíum. Biskup skal láta halda fullnægjandi skrá  um ásigkomulag kirkna, innanstokksmuni og gripi, eignir hennar og hlunnindi. 

7. gr. Biskup vígir presta og djákna samkvæmt fyrirmælum Handbókar kirkjunnar og Samþykktum um innri málefni kirkjunnar.   Biskup gefur út vígslubréf sem staðfesting þess að viðkomandi hefur þegið vígslu og lúti tilsjón biskups og tilmæli til safnaðar að veita vígðum þjóni sínum viðtöku sem réttilega kölluðum þjóni Biskup setur prestum og djáknum erindisbréf.  

8. gr.Biskup vígir kirkjur og kapellur. Biskup getur veitt leyfi til notkunar óvígðra húsakynna til helgihalds kirkjunnar samkvæmt samþykktum um innri málefni kirkjunnar. 

9. gr. Biskup Íslands er vígður af forvera sínum eða þeim vígslubiskupi sem eldri er að vígslu.  Áminningar og heit vígslunnar eru skuldbindandi fyrir líf og þjónustu biskups. 

10. gr. Biskup vinnur í samstarfi við framkvæmdastjóra þjóðkirkjunnar fjárhagsáætlun fyrir vígða þjónustu ár hvert.

11. gr. Starfsreglur þessar sem settar eru með heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021 öðlast gildi við birtingu. Þær koma í stað Erindisbréfs handa biskupum 1746 sem féll úr gildi við gildistöku laganna. 

Gildistaka 1. nóvember 2024.

Starfsreglur um djákna nr. 31/2022-2023.

1. gr. Djákna er skylt að sinna starfi sínu samkvæmt þeirri köllun sem hann hefur hlotið og vígslubréfi, svo og samkvæmt þeim lögum og reglum sem um starf hans gilda á hverjum tíma. Enn fremur ber djákna að fara að ákvæðum ráðningarsamnings og erindisbréfs.  

2. gr. Djáknar starfa á sviði fræðslu- og líknarmála. Djáknar starfa innan safnaðar, stofnunar eða á vegum líknarfélags.  

3. gr. Biskup Íslands auglýsir laus störf djákna í samráði við vinnuveitanda. Biskup kannar hvort umsækjendur uppfylli lögboðin skilyrði til starfsins. Að liðnum umsóknarfresti sendir biskup umsóknir ásamt umsögn sinni til hlutaðeigandi vinnuveitanda (sóknarnefndar, stofnunar eða líknarfélags), sem ákveður, að höfðu lögboðnu samráði, hver skuli ráðinn og tilkynnir það prófasti.  

4. gr. Vinnuveitandi skal gera skriflegan ráðningarsamning við djákna sem kveður á um starfsskyldur hans. Tilgreina skal sérstaklega í ráðningarsamningi hvaða störfum á sviði líknar- og fræðslumála djákna ber að sinna. Drög að ráðningarsamningi skulu liggja fyrir þegar starfið er auglýst.  

5. gr. Þegar djákni er ráðinn til starfa af sóknarnefnd gilda að öðru leyti ákvæði starfsreglna um söfnuði og sóknarnefndir.  

6. gr. Djákna ber að hlýða löglegu boði yfirboðara síns.  

7. gr. Djákna ber að viðhalda þekkingu sinni og menntun eftir föngum til að geta ávallt sem best sinnt starfi sínu.  

8. gr. Djákni situr héraðsfundi í því prófastsdæmi sem hann starfar og hefur þar málfrelsi og atkvæðisrétt. Prófastur skal boða djákna prófastsdæmisins til héraðsfundar og annarra funda á vegum prófastsdæmisins eftir því sem við getur átt svo og að mæta í starfsgæðaviðtöl hjá prófasti, nema forföll hamli eða nauðsyn banni.  

9. gr. Biskup setur djáknum erindisbréf.  

10. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi við birtingu. 

Frá sama tíma falla brott starfsreglur um djákna nr. 738/1998, með síðari breytingum og starfsreglur um þjálfun djáknaefna nr. 843/2003, með síðari breytingum.   

Gildistaka 24. október 2022.  

Starfsreglur um fjármál Þjóðkirkjunnar nr. 13/2021-2022, 

sbr. starfsreglur nr. 22/2023-2024 og nr. 41/2023-2024. 

I. KAFLI 

Fjárhagsáætlun þjóðkirkjunnar. 

1. gr. Þjóðkirkjan viðhefur ábyrgð, traust og gegnsæi í allri fjárstjórn sem endurspeglast í öllum stjórnarháttum hennar. Sundurliðuð fjárhagsáætlun skv. 5. gr ásamt ársreikningum skal birta á heimasíðu kirkjunnar. Allar fjárskuldbindingar og samningar sem gerðir eru fyrir hönd kirkjunnar skulu birtir á opnu vefsvæði kirkjunnar sé það ekki óheimilt að kröfu hins samningsaðilans.

Fjárhagsnefnd kirkjuþings skal látið í té öll fjárhagsgögn sem formaður nefndarinnar eða staðgengill hans óskar eftir, bæði við gerð fjárhagsáætlunar og við yfirferð ársreiknings. Aðrir kirkjuþingsfulltrúar fái aðgang að sömu gögnum óski þeir eftir því.  Rekstur þjóðkirkjunnar greiðist samkvæmt fjárhagsáætlun sem kirkjuþing samþykkir fyrir hvert almanaksár.    

Óheimilt er að inna af hendi greiðslu nema heimild sé til þess í samþykktri fjárhagsáætlun.   

2. gr.  Í fjárhagsáætlun kirkjuþings skal gera ráð fyrir sérstakri fjárheimild til að bregðast við útgjöldum sem brýna nauðsyn ber til að inna af hendi, eru tímabundin, ófyrirsjáanleg, óhjákvæmileg og ekki er unnt að bregðast við með öðrum hætti samkvæmt starfsreglum þessum. Fjárheimild þessi skal nema að lágmarki 1% af heildar útgjaldaliðum í fjárhagsáætlun.  Greiðslur af fjárheimild skv. 1. mgr. eru ákvarðaðar af rekstrarskrifstofu Þjóðkirkjunnar (hér nefnd rekstrarstofa) sem hefur, eins og kostur er, samráð við stjórn Þjóðkirkjunnar og fjárhagsnefnd kirkjuþings um ráðstafanir samkvæmt 1. mgr., m.a. hvort öll skilyrði séu uppfyllt.

Sé fjárheimild skv. 1. mgr. nýtt skal gera grein fyrir því í umfjöllun um ársreikning þjóðkirkjunnar á kirkjuþingi.  

3. gr. Mynda skal varasjóð sem safna skal í uns höfuðstóll hans verður 25% af árlegri heildar gagngreiðslu frá ríkinu til þjóðkirkjunnar. Skal leggja í hann a.m.k. 15% af tekjuafgangi fjárhagsársins, að frádregnu tapi sem hefur verið flutt frá fyrra ári.    Úr varasjóðnum er heimilt að jafna tap á rekstri þjóðkirkjunnar, sem ekki er hægt að jafna með öðrum hætti. Greiðslur úr varasjóðnum eru ákvarðaðar af kirkjuþingi og þarf 2/3 hluta atkvæða til að hún teljist gild.    

II. KAFLI 

Gerð fjárhagsáætlunar. 

4. gr. Rekstrarstofa Þjóðkirkjunnar, í samráði við stjórn Þjóðkirkjunnar og fjárhagsnefnd kirkjuþings, undirbýr gerð fjárhagsáætlunar kirkjunnar með gerð tillagna að fjárhagsáætlun. Skal sú vinna hefjast eigi síðar en í maí mánuði ár hvert vegna næsta árs og frumdrög áætlunar lögð fram og kynnt framangreindum aðilum þann mánuð. Fjárlagatillögur skulu sundurliðaðar í samræmi við ákvæði 5. og 6. gr.  

Gengið skal frá fyrstu drögum að fjárhagsáætlun í júní og þær kynntar forsvarsmönnum sviða, stofnana og sjóða.  

Um málsmeðferð vegna úthlutunar styrkja sem áður heyrðu undir ákvæði um Jöfnunarsjóð sókna og kristnisjóð, er féllu brott með 4. gr. - 6. gr. laga nr. 95/2020, fer samkvæmt 6. gr.-10. gr. starfsreglna þessara.  

Rekstrarstofan skal að jafnaði ganga frá endanlegri tillögu að fjárhagsáætlun vegna næsta árs fyrir 20. september ár hvert og skulu þær þá birtar í samráðsgátt kirkjunnar. 

5. gr. Fjárhagsáætlun skal sett fram með áætluðum heildartekjum, þ.m.t. sértekjum Þjóðkirkjunnar á árinu svo og með heildargjöldum.  

Skal sundurliða gjaldahlið áætlunarinnar eftir liðum sem hér segir:  

a. Launa- og starfskostnaður vegna prestsþjónustunnar í landinu. Kirkjuþing skal árlega uppfæra fjárhæðir þær sem greiðast sem starfskostnaður vegna prestsþjónustu og prófastsstarfa. Kirkjuþing ákvarðar einnig árlegt verð eininga sem notaðar eru til að ákvarða þóknanir sem þóknananefnd kirkjunnar mælir fyrir um og þóknanir vegna gæslu veiðihlunninda á prestssetrum.  

b. Rekstrar- og launakostnaður biskups Íslands – biskupsstofu og rekstrarskrifstofu Þjóðkirkjunnar.  

c. Rekstrar- og launakostnaður vegna starfsmanna sem ráðnir eru til sérstakra verkefna í þágu Þjóðkirkjunnar skv. ákvörðun kirkjuþings.  

d. Rekstrarkostnaður vegna prestssetra og annarra fasteigna kirkjunnar. Rekstrarkostnaður og tekjur Skálholtsstaðar í heild sinni skal sundurgreina sérstaklega. 

e. Kostnaður vegna kirkjuþings, stjórnar Þjóðkirkjunnar, prestastefnu og leikmannastefnu.  

f. Kostnaður vegna nefnda sem starfa á grundvelli laga, starfsreglna eða annarra samþykkta kirkjuþings og samkvæmt ákvörðun biskups Íslands eða kirkjuþings. 

6. gr. Tillögur í fjárhagsáætlun vegna verkefna sem kristnisjóður, sbr. II. kafla laga um Kristnisjóð o.fl. nr. 35/1970 og Jöfnunarsjóður sókna, sbr. II. kafla laga um sóknargjöld o.fl. nr. 91/1987 sinntu, skulu settar fram á eftirfarandi hátt:  

1. Fjárheimildir til að styðja hvers konar starfsemi kirkjunnar til eflingar kristinni trú, svo sem útgáfu á hjálpargögnum í safnaðarstarfi og kristilegu fræðsluefni, enn fremur félög og stofnanir, sem vinna að mikilvægum verkefnum á kirkjunnar vegum.  

2. Fjárheimild til þeirra verkefna sem áður heyrðu undir Jöfnunarsjóð sókna, svo sem:  

a. Að veita styrki til þeirra kirkna, sem hafa sérstöðu umfram aðrar sóknarkirkjur, þannig að þær vegna sögulegra eða annarra sérstakra ástæðna geta talist kirkjur alls landsins. Er hér fyrst og fremst átt við Dómkirkjuna í Reykjavík, Hóladómkirkju, Skálholtsdómkirkju, Hallgrímskirkju í Reykjavík og Hallgrímskirkju í Saurbæ.  

b. Að leitast við að jafna aðstöðu sókna og styrkja sóknir, þar sem tekjur skv. lögum um sóknargjöld o.fl., nægja ekki fyrir nauðsynlegum útgjöldum að dómi sóknarnefndar og sóknarprests og að fenginni umsögn héraðsnefndar.  

c. Að veita styrki til nauðsynlegra verklegra framkvæmda á vegum sókna, til að styrkja rekstur kirkna, t.d. til kaupa á nauðsynlegum búnaði þeirra og til að styðja kirkjulegt starf innan sókna. Enn fremur er heimilt að veita styrki til að greiða fyrir sameiningu fámennra sókna og til að styrkja sóknir, sem bera sérstakan kostnað. Með styrkjum til verklegra framkvæmda er átt við framlög til viðhalds, endurbóta og nýbygginga kirkna. Enn fremur styrki til byggingar þjónusturýmis og safnaðarheimila, þar sem þeirra er þörf.  

d. Að veita styrki til að auðvelda stofnun sókna í nýjum byggðahverfum og greiða fyrir kirkjulegu starfi þar.  

e. Að styrkja safnaðaruppbyggingu og aðra kirkjulega félags- og menningarstarfssemi innan sókna eða prófastsdæma og veita héraðssjóðum styrki til verkefna, er undir þá féllu, sbr. 8. gr. laga um sóknargjöld o.fl. Við mat á styrkveitingum til héraðssjóða, skal m.a. höfð hliðsjón af því, hvort þeir fullnýti tekjustofna sína, samkvæmt gildandi starfsreglum um héraðsfundi og héraðsnefndir hverju sinni. 

Enn fremur er heimilt samkvæmt 2. tölul. 1. mgr. að veita styrki til kirkjulegrar félags- og menningarstarfsemi og verkefna, sem Þjóðkirkjan í heild eða einstakar stofnanir hennar standa fyrir. Enn fremur að styrkja landssamtök, sem eiga rétt á að tilnefna fulltrúa á leikmannastefnu kirkjunnar.  

7. gr. Framlag skv. 1. mgr. 6. gr. skal aldrei vera lægra en 0,5% til 1. tölul. og 10% til 2. tölul. af árlegu gagngjaldi ríkisins á grundvelli viðbótarsamnings íslenska ríkis og kirkju frá 6. september 2019. Sé talin nauðsyn á að skerða fjárheimild til þessa töluliða frá því lágmarki sem ákveðið er í starfsreglum þessum, þarf samþykki a.m.k. 2/3 atkvæðisbærra kirkjuþingsmanna miðað við fullskipað þing. 

III. KAFLI 

Umsóknir um framlög og styrki.  

8. gr. Umsóknir um styrki samkvæmt 6. gr. skulu að jafnaði berast Þjóðkirkjunni fyrir 1. september ár hvert. 

Umsóknir skulu rökstuddar og þeim skulu fylgja greinargerðir, þar sem m.a. skal gerð grein fyrir fjárþörf og þeim verkefnum, sem sótt er um styrk til, ásamt ársreikningum. Úthlutun skal að jafnaði lokið fyrir 1. febrúar ár hvert. Styrkir skulu að jafnaði greiðast á því ári sem þeir eru veittir. Í undantekningartilvikum má færa styrk milli ára, s.s. ef framkvæmdir hafa farið seint af stað eða ekki hefur verið unnt að greiða út styrkinn af öðrum ástæðum.  

Styrkur færist þó ekki yfir um ár oftar en einu sinni. Sé ekki hægt að greiða styrkinn út innan þess tíma fellur hann niður. Það er á ábyrgð styrkþega að óska eftir að ógreiddur styrkur færist yfir á næsta ár. Slík beiðni skal lögð fram fyrir 1. desember úthlutunarárs.

Úthlutunarnefnd skal gæta þess að upplýsingar um fresti, skilyrði, heimildir til að færa styrki til milli ára og önnur atriði, séu ávallt aðgengilegar umsækjendum. 

 IV. KAFLI 

Málsmeðferð við úthlutun styrkja skv. 6. gr. 

9. gr. Kirkjuþing kýs nefnd til fjögurra ára sem úthlutar styrkjum skv. 6. gr. Kjósa skal þrjá aðalmenn og þrjá varamenn, sem taka sæti í þeirri röð sem þeir eru kosnir til. Kirkjuþing ákveður hver er formaður nefndarinnar og varaformaður. 

Hlutverk úthlutunarnefndar er að fjalla um styrkumsóknir og veita úrlausn um þær, sbr. 1. mgr.  Úthlutunarnefnd ber að fjalla um allar umsóknir og skal rökstyðja niðurstöðu sína í hverju tilfelli. 

10. gr. Úthlutunarnefnd skal hafa lokið yfirferð yfir allar umsóknir fyrir 15. desember og skulu tillögur að úthlutunum þá sendar til umsagnar héraðsnefnda.  

Heimilt er að veita vilyrði fyrir styrk til allt að fjögurra ára.  

Nú er starfandi prestur í úthlutunarnefnd og er honum þá óheimilt að fjalla um umsókn sóknar úr prestakalli sem hann þjónar þegar nefndin fjallar um þá umsókn. Sé leikmaður í úthlutunarnefnd sem jafnframt situr í sóknarnefnd er honum óheimilt að fjalla um umsókn þeirrar sóknar.  

Stjórn Þjóðkirkjunnar staðfestir verklagsreglur úthlutunarnefndar þar sem frekari skilyrði umsókna skulu tilgreind. Verklagsreglurnar skal birta á umsóknarvef kirkjunnar.  

V. KAFLI 

Framkvæmd samþykktrar fjárhagsáætlunar.  

11. gr. Fjárhagsáætlun skal samþykkt á haustþingi. Rekstrarstofa Þjóðkirkjunnar annast um framkvæmd samþykktrar fjárhagsáætlunar og eftirlit með útgjöldum. Skal eftirliti m.a. hagað þannig að bera að lágmarki saman rauntölur og fjárhagsáætlun á þriggja mánaða fresti.  

Komi fram frávik frá samþykktri fjárhagsáætlun þannig að gjöld séu umfram tekjur eða tekjur lægri en áætlað var, skal rekstrarstofa Þjóðkirkjunnar þegar í stað gera nauðsynlegar ráðstafanir til að bregðast við þannig að samþykkt fjárhagsáætlun haldi.  

VI. KAFLI 

Ársreikningur. 

12. gr. Ársreikningur Þjóðkirkjunnar skal gerður fyrir hvert almanaksár.  Reikningsskil skulu vera í samræmi við viðurkenndar bókhalds- og reikningsskilareglur. Skal reikningurinn áritaður af stjórn Þjóðkirkjunnar og endurskoðaður af löggiltum endurskoðanda.  Kirkjuþing kýs endurskoðanda, eða staðfestir kjör þess sem fyrir er, á vorþingi ár hvert. Ársreikningurinn skal lagður fyrir kirkjuþing að vori. 

Ritun firma og prókúra. 

13. gr Meiri hluti stjórnar Þjóðkirkjunnar er bær til þess að rita firmað Þjóðkirkjan og gera bindandi löggerninga. Felst m.a. í því heimild til að rita undir öll skjöl er varða fasteignir Þjóðkirkjunnar svo sem kaupsamninga, afsöl, leigusamninga, veðleyfi, skuldabréf og skiptasamninga.   

Þá getur stjórnin veitt framkvæmdastjóra rekstrarstofu Þjóðkirkjunnar og tilteknum starfsmönnum Þjóðkirkjunnar heimild til að rita firmað Þjóðkirkjan. 

Stjórnin veitir framkvæmdastjóra rekstrarstofu Þjóðkirkjunnar prókúruumboð. Nefndin getur einnig veitt tilteknum starfsmönnum Þjóðkirkjunnar prókúruumboð.  

Gildistaka. 

14. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru með heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi 1. janúar 2022.  

Starfsreglur um íslensku þjóðkirkjuna erlendis nr. 27/2021-2022 

Gildissvið og markmið. 

1. gr. Starfsreglur þessar gilda um störf, verkefni og þjónustu íslensku þjóðkirkjunnar erlendis og hafa það að markmiði að lýsa og afmarka meginhlutverk hennar. 

Íslenska þjóðkirkjan erlendis. 

2. gr. Íslenska þjóðkirkjan erlendis er sérstakt viðfangsefni þjóðkirkjunnar og heyrir undir biskup Íslands. Íslenska þjóðkirkjan erlendis sinnir boðun trúar, fræðslu og kærleiksþjónustu meðal Íslendinga á erlendri grund, með helgihaldi, sálgæslu, uppfræðslu í trú og sið. Jafnframt er henni ætlað að vera vettvangur fyrir og styðja við menningarlega starfsemi á kristilegum grundvelli. 

Störf og starfsskyldur presta og djákna. 

3. gr. Um störf og starfsskyldur presta og djákna sem starfa innan vébanda íslensku þjóðkirkjunnar erlendis gilda, auk ákvæða starfsreglna þessara, starfsreglur um djákna nr. 31/2022-2023, starfsreglur um presta nr. 6/2023-2024, Samþykktir um innri málefni þjóðkirkjunnar, svo og aðrar starfsreglur kirkjuþings og önnur ákvæði íslenskra réttarheimilda eftir því sem við á. Prestar og djáknar íslensku þjóðkirkjunnar erlendis starfa á grundvelli vígslubréfs og erindisbréfs sem biskup setur þeim, svo og ráðningarsamnings og starfslýsingar. Um samskipti presta og djákna við sóknarnefndir eða safnaðarstjórnir erlendis skal einkum, eftir því sem við á, höfð hliðsjón af ákvæðum starfsreglna um söfnuði og sóknarnefndir nr. 16/2021-2022, með síðari breytingum. 

Störf fyrir sendiráð og önnur stjórnvöld. 

4. gr. Prestar og djáknar sem starfa innan vébanda íslensku þjóðkirkjunnar erlendis veita íslensku sendiráðunum og stjórnvöldum þjónustu eftir því sem um semst. 

Hlutverk biskupsstofu.

5. gr. Biskupsstofa hefur þessi verkefni með höndum fyrir íslensku þjóðkirkjuna erlendis: 

1. Umsjón með þjónustu, starfrækslu og fjárreiðum vegna þeirra stöðugilda sem biskup semur um. 

2. Lögmælt tilsjón með söfnuðum og vígðri þjónustu. 

3. Aðstoð við öflun fjár til starfseminnar og undirbúning samningsgerðar um stöðugildi við hlutaðeigandi aðila, ráðuneyti, innlendar stofnanir, kirkjuleg stjórnvöld erlendis og íslenska söfnuði. 

4. Kynningu á starfseminni jafnt innan kirkjunnar sem utan. 

5. Önnur verkefni eftir nánari ákvörðun biskups. 

Umfang og kostun þjónustu o.fl. 

6. gr. Biskup ákveður hvar skuli veita þjónustu djákna eða presta meðal Íslendinga erlendis með þeim fjárhagsskorðum sem settar eru í 2. mgr. Til þjónustu íslensku þjóðkirkjunnar erlendis er heimilt að nýta það fjárframlag sem kirkjuþing ákveður til starfseminnar ár hvert. Ennfremur er heimilt að nýta fjárframlög sem einstakir söfnuðir kjósa að leggja til þjónustunnar við viðkomandi söfnuð. Heimilt er að ákvarða og greiða starfstengdan kostnað og annan kostnað en laun í mynt þess lands þar sem viðkomandi djákni eða prestur starfar. 

Ráðningar og starfslok. 

7. gr. Um ráðningar djákna og presta í störf fyrir íslensku þjóðkirkjuna erlendis fer samkvæmt starfsreglum um djákna nr. 31/2022-2023 og starfsreglum um ráðningu í preststörf nr. 17/2020-2021, með síðari breytingu, eftir því sem við á. Umsækjendur um störf fyrir íslensku þjóðkirkjuna erlendis skulu uppfylla almenn lögmælt skilyrði til ráðningar í starf djákna eða prests. Að jafnaði skal einnig miða við að umsækjendur hafi góða tungumálakunnáttu, mikla færni í mannlegum samskiptum, menningarlæsi og aðlögunarhæfni, svo og reynslu af barna- og æskulýðsstarfi. Æskilegt er að umsækjendur hafi sérþekkingu og menntun á sviði sálgæslu. Ef starf eða stöðugildi er samstarfsverkefni íslensku þjóðkirkjunnar og ráðuneytis og/eða ríkisstofnunar, þá skulu samstarfsaðilar tilnefna fulltrúa sína til að gegna ráðgefandi hlutverki gagnvart matsnefnd um hæfni umsækjenda, sbr. 4. mgr. 5. gr. starfsreglna nr. 144/2016. Með sama hætti skal söfnuði ávallt boðið að tilnefna ráðgefandi fulltrúa. 

Ath. að starfsreglur nr. 144/2016 féllu brott 1. janúar 2022, við gildistöku starfsreglna um ráðningu í prestsstörf nr. 17/2020-2021.

Samráðsfundur íslensku þjóðkirkjunnar erlendis. 

8. gr. Biskup Íslands, eða tilnefndur fulltrúi hans, kallar að jafnaði annað hvert ár til samráðsfundar íslensku þjóðkirkjunnar erlendis. Fundurinn skal vera samstarfs- og samráðsvettvangur um hvaðeina er lýtur að þjónustu þjóðkirkjunnar á erlendri grund, stefnumótun og fjáröflun. Heimilt er að halda samráðsfundi með stafrænum hætti þegar slíkt þykir henta betur, t.d. sökum kostnaðarsjónarmiða eða ferðatakmarkana. Til fundarins skal bjóða fulltrúum frá hverjum söfnuði íslensku kirkjunnar erlendis. 

Lagaheimild, gildistaka o.fl. 

9. gr. Starfsreglur þessar sem settar eru á grundvelli 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021 öðlast gildi við birtingu á opnum vef þjóðkirkjunnar. Jafnframt falla brott frá sama tíma starfsreglur um íslensku þjóðkirkjuna erlendis nr. 1003/2005, með síðari breytingum. 

Gildistaka 7. desember 2021. 

Starfsreglur um kirkjutónlist á vegum þjóðkirkjunnar 

nr. 1074-2017, sbr. starfsrgl. nr. 45/2022-2023.

Stefna þjóðkirkjunnar í kirkjutónlistarmálum. 

1. gr. Á vegum þjóðkirkjunnar skal staðið að kirkjutónlistarmálum með hliðsjón af og í samræmi við tónlistarstefnu þjóðkirkjunnar sem kirkjuþing samþykkir. 

Meginviðfangsefni kirkjutónlistarstefnu eru söngur og tónlistarflutningur við helgiathafnir kirkjunnar, almenn fræðsla, menntun og símenntun starfsmanna í kirkjutónlist. 

Framkvæmd kirkjutónlistarstefnu og umsjón með kirkjutónlistarmálum. 

2. gr. Biskup Íslands ábyrgist framkvæmd tónlistarstefnu þjóðkirkjunnar í samræmi við starfsreglur þessar. Biskup skipar söngmálastjóra þjóðkirkjunnar til að framfylgja kirkjutónlistarstefnunni og hafa umsjón með framkvæmd hennar. Biskup setur söngmálastjóra þjóðkirkjunnar erindisbréf. 

3. gr… Felld brott með starfsrgl. nr. 45/2022-2023. 

Menntun. 

4. gr. Framkvæmd og umsjón kirkjutónlistarstefnu skal einkum felast í því að 

1. veita organistum, prestum, kórstjórum, kirkjukórum, barnakórum og öðrum sem að kirkjulegu tónlistarstarfi koma ráðgjöf, fræðslu, aðstoð og stuðning, 

2. mennta organista og annað tónlistarfólk til starfa innan kirkjunnar, 

3. bjóða upp á símenntun í kirkjutónlist, sálmafræði og lítúrgískum fræðum. 

5. gr. Kirkjan starfrækir Tónskóla þjóðkirkjunnar sem annast um menntun organista og kirkjutónlistarfræðslu þeirra og annars tónlistarfólks innan kirkjunnar, sbr. 4. gr, liði b og c. Tónskólinn heyrir undir biskup. Skólinn starfar eftir námsskrá sem biskup samþykkir. 

6. gr. Biskup skipar þriggja manna kirkjutónlistarráð sem er stjórn Tónskóla þjóðkirkjunnar og fagráð í kirkjutónlistarmálum. Það starfar í samráði við söngmálastjóra þjóðkirkjunnar. Kirkjutónlistarráð ber ábyrgð á að skólinn sinni skyldum sínum og haldi sig innan fjárheimilda hverju sinni. Færa skal til bókar meginatriði þess sem fram fer á fundum kirkjutónlistarráðs og ákvarðanir þess. Fundargerðir skulu sendar biskupi. Biskup setur kirkjutónlistarráði erindisbréf. Tilnefningar til setu í kirkjutónlistarráði: Biskup tilnefnir formann ráðsins og einn til vara, stjórn Félags íslenskra organleikara tilnefnir einn fulltrúa og einn til vara og stjórn Prestafélags Íslands einn fulltrúa og einn til vara. 

7. gr. Söngmálastjóri er skólastjóri Tónskóla þjóðkirkjunnar. Skólastjóri annast daglega yfirstjórn skólans og ræður annað starfsfólk hans í samráði við stjórn. 

8. gr. Skólastjóri Tónskólans gerir árlega starfs- og rekstraráætlun í samráði við kirkjutónlistarráð og leggur fyrir biskup til samþykktar. Starfs- og rekstrarár skólans er almanaksárið. 

Skólastjóri skilar ársskýrslu og ber ábyrgð á gerð ársreiknings sem lagður er fyrir biskup.

1

9. gr. Tónskólanum er heimilt að afla sértekna. 

Organistar. 

10. gr. Organistum er falin tónlistarstjórn safnaða þjóðkirkjunnar. Skilyrði fyrir ráðningu í starf organista er próf í kirkjutónlist frá Tónskóla þjóðkirkjunnar eða sambærileg próf í kirkjutónlist. 

11. gr. Sóknarnefndir auglýsa laus störf organista í samræmi við starfsreglur þessar. Söngmálastjóri þjóðkirkjunnar, skólastjóri Tónskólans og formaður FÍO veita faglega aðstoð við ráðningarferli. 

Fáist ekki organisti til starfa með tilskilda kirkjutónlistarmenntun, sbr. 10. gr., er heimilt að ráða tímabundið í starfið til eins árs í senn. 

Auglýsa skal laus störf organista með fjögurra vikna umsóknarfresti hið minnsta. 

Í auglýsingu skal koma fram ítarleg starfslýsing, ráðningarkjör og umsóknarfrestur. 

Í umsókn skal umsækjandi gera grein fyrir menntun og fyrri störfum og skila gögnum þar um eftir því sem við á. 

12. gr. Organisti stýrir tónlistarstarfi safnaðar í samráði við presta, sóknarnefnd og annað starfsfólk s.s. stjórnendur annarra kóra safnaðarins og starfsfólk í barna- og æskulýðsstarfi. Organisti gerir árlega starfs- og rekstraráætlun og leggur fyrir sóknarnefnd til samþykktar. Organisti ber ábyrgð á hljóðfærum safnaðarins, notkun þeirra og viðhaldi. Sóknarnefnd setur organista erindisbréf. 

13. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 57. og 59. gr. laga um stöðu, stjórn og starfshætti þjóðkirkjunnar nr. 78/1997, með síðari breytingum, öðlast gildi við birtingu. Frá sama tíma falla brott starfsreglur um organista nr. 823/1999, með síðari breytingum og starfsreglur um kirkjutónlist á vegum þjóðkirkjunnar nr. 768/2002, með síðari breytingum. 

Við gildistöku laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, þann 1. júlí 2021, féllu lög nr. 78/1997 brott.

Gildistaka 8. desember 2017. 

Starfsreglur um kirkjuþing unga fólksins 

nr. 42/2021-2022, sbr. starfsrgl. nr. 29/2023-2024 og starfsrgl. nr. 15/2024-2025. 

Hlutverk og skipulag. 

1. gr. Biskup Íslands skipar verkefnastjóra kirkjuþings unga fólksins að vori ár hvert og boðar til þingsins í samráði við forseta kirkjuþings hins almenna. Þingið skal haldið árlega að hausti og starfi í tvo daga yfir helgi. Þingmál skulu hafa borist þingfulltrúum a.m.k. fimm virkum dögum fyrir þingdag. 

2. gr. Hlutverk kirkjuþings unga fólksins er að ræða stöðu og hlutverk ungs fólks í þjóðkirkjunni og í samfélagi kirkna um heim allan. Kirkjuþing unga fólksins er vettvangur ungs fólks til að hafa áhrif á starfsemi kirkjunnar. 

3. gr. Biskup annast undirbúning kirkjuþings unga fólksins í samvinnu við verkefnastjóra og starfandi svæðisstjóra æskulýðsmála. 

Þingfulltrúar.

4. gr. Á kirkjuþingi unga fólksins eiga sæti 21 fulltrúi prófastsdæmanna með málfrelsi, tillögu- og atkvæðisrétt. Fjöldi fulltrúa hvers prófastsdæmis er sem hér segir: 

a. Reykjavíkurprófastsdæmi vestra, 3 fulltrúar 

b. Reykjavíkurprófastsdæmi eystra, 3 fulltrúar 

c. Kjalarnessprófastsdæmi, 3 fulltrúar 

d. Vesturlandsprófastsdæmi, 2 fulltrúar 

e. Vestfjarðaprófastsdæmi, 2 fulltrúar 

f. Húnavatns- og Skagafjarðarprófastsdæmi, 2 fulltrúar 

g. Eyjafjarðar- og Þingeyjarprófastsdæmi, 2 fulltrúar

h. Austurlandsprófastsdæmi, 2 fulltrúar 

i. Suðurprófastsdæmi, 2 fulltrúar. 

Tveir fulltrúar KFUM og KFUK á Íslandi eiga seturétt á kirkjuþinginu með málfrelsi og tillögurétt. 

Fulltrúar skulu vera á aldursbilinu 16 til 35 ára, skráðir í þjóðkirkjuna og með tengst við þjóðkirkjuna í því kjördæmi sem þeir sitja fyrir. Svæðisstjórar bera ábyrgð á tilnefningum og vali fulltrúa til kirkjuþings unga fólksins í samráði við sóknarpresta, presta, djákna, æskulýðsfulltrúa og aðra sem bera ábyrgð á kirkjustarfi í hverju prófastsdæmi. Í þeim prófastdæmum þar sem svæðisstjóri er ekki starfandi skal prófastur annast tilnefningar. Biskup tilkynnir öllum sem að framan greinir um rétt þeirra til að tilnefna fulltrúa. Svæðisstjóri og prófastur, þar sem við á, tilkynna valda fulltrúa til verkefnisstjóra kirkjuþings unga fólksins. Skulu fulltrúar kirkjuþings unga fólksins vera valdir til tveggja ára. Geti fulltrúi ekki komist á þingið af einhverjum orsökum skal nýr fulltrúi (varamaður) vera valinn í hans stað sem hefur þá þátttökurétt til tveggja ára. 

Biskup Íslands boðar valda þingfulltrúa til kirkjuþings unga fólksins fjórum vikum fyrir þingdag. Forráðamenn þingfulltrúa, sem ekki hafa náð lögaldri, gefa skriflegt leyfi fyrir þátttöku þeirra á þinginu. Þingið telst þinghæft ef tveir þriðju sæta eru setin. 

Þingsköp. 

5. gr.  Kirkjuþing unga fólksins hefst með helgistund er biskup Íslands annast. Þá setur forseti kirkjuþings þingið og stýrir því fram yfir kosningu forseta og varaforseta. 

6. gr. Í upphafi kirkjuþings unga fólksins eru kosnir forseti, tveir varaforsetar og tveir fundarritarar. 

7. gr. Kirkjuþing unga fólksins starfar á boðuðum þingfundum og í þremur þingnefndum. Í upphafi þingsins skulu lögð fram mál sem fjalla á um á þinginu. Fulltrúum ber að skila inn þingmálum til verkefnisstjóra kirkjuþings unga fólksins og biskupsstofu a.m.k. tíu dögum fyrir upphaf þings. Þessum aðilum ber að koma málunum fullunnum til þingmanna ekki síðar en fimm sólarhringum fyrir upphaf þingsins. 

Eftir fyrri umræðu skal málinu vísað til nefndar. Forseti og varaforsetar skipa fulltrúa í nefndirnar svo og formenn þeirra. Formaður nefndar ber ábyrgð á skipulagningu nefndarstarfsins og getur kallað til utanaðkomandi aðila inn á nefndarfund. Formaður kynnir á þingfundi niðurstöðu nefndar. Mál eru samþykkt með handauppréttingu eða skriflegri atkvæðagreiðslu ef einhver óskar þess og dugir einfaldur meirihluti. Ályktanir og samþykktir kirkjuþings unga fólksins skulu sendar forsætisnefnd kirkjuþings til umfjöllunar og meðferðar. 

8. gr. Auk afgreiðslu mála skal kirkjuþing unga fólksins kjósa einn fulltrúa á kirkjuþing með málfrelsi og tillögurétt.

Annað

9. gr. Á kirkjuþingi unga fólksins skal að öðru leyti taka mið af þingsköpum kirkjuþings eins og við getur átt. 

10. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru með heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi 1. janúar 2022. Frá sama tíma falla brott starfsreglur um kirkjuþing unga fólksins nr. 952/2009, með síðari breytingum. 

Starfsreglur um kjör til kirkjuþings nr. 8/2021-2022.

Kosning til kirkjuþings og fjöldi þingfulltrúa. 

1. gr. Kosning til kirkjuþings fer fram á fjögurra ára fresti. 

Á kirkjuþingi eiga sæti 29 fulltrúar, 12 vígðir og 17 leikmenn. 

Kjördæmi kirkjuþings og skipting fulltrúa. 

2. gr. Á kirkjuþingi eru þrjú kjördæmi vígðra og níu leikmanna. 

Kjördæmaskipan vígðra og fjöldi fulltrúa er eftirfarandi: 

1. Reykjavíkurkjördæmi: Reykjavíkurprófastsdæmi vestra og eystra- og Kjalarnesprófastsdæmi. Sex fulltrúar og þrír til vara. 

2. Skálholtskjördæmi: Suður-, Vesturlands- og Vestfjarðaprófastsdæmi. Þrír fulltrúar og tveir til vara. 

3. Hólakjördæmi: Húnavatns- og Skagafjarðar-, Eyjafjarðar- og Þingeyjar- og Austurlandsprófastsdæmi. Þrír fulltrúar og tveir til vara. 

Kjördæmaskipan leikmanna og fjöldi fulltrúa er eftirfarandi: 

1. Reykjavíkurprófastsdæmi vestra, 1. kjördæmi. Þrír fulltrúar og þrír til vara. 

2. Reykjavíkurprófastsdæmi eystra, 2. kjördæmi. Þrír fulltrúar og þrír til vara. 

3. Kjalarnesprófastsdæmi, 3. kjördæmi. Þrír fulltrúar og þrír til vara. 

4. Vesturlandsprófastsdæmi, 4. kjördæmi. Einn fulltrúi og tveir til vara. 

5. Vestfjarðaprófastsdæmi, 5. kjördæmi. Einn fulltrúi og tveir til vara. 

6. Húnavatns- og Skagafjarðarprófastsdæmi. 

6. kjördæmi. Einn fulltrúi og tveir til vara. 

7. Eyjafjarðar- og Þingeyjarprófastsdæmi, 7. kjördæmi. Tveir fulltrúar og tveir til vara. 

8. Austurlandsprófastsdæmi 8. kjördæmi. Einn fulltrúi og tveir til vara. 

9. Suðurprófastsdæmi, 9. kjördæmi. Tveir fulltrúar og tveir til vara. 

Kosningarréttur vígðra.

3. gr. Kosningarrétt til kirkjuþings á hver sá sem vígslu hefur hlotið og er: 

a. þjónandi prestur eða djákni íslensku þjóðkirkjunnar eða hjá íslenskum söfnuði þjóðkirkjunnar erlendis og er í föstu og launuðu starfi sem slíkur, eða 

b. þjónandi prestur eða djákni sem lýtur tilsjónar biskups Íslands og er í föstu og launuðu starfi á vegum stofnunar og/eða félagasamtaka hér á landi. 

Prestur eða djákni í tímabundnu leyfi, allt að tveimur árum, nýtur kosningarréttar. 

Prestur sem settur er til þjónustu tímabundið nýtur ekki kosningarréttar nema í þeim tilfellum þar sem ekki er skipaður prestur fyrir. 

Prestur, sem sinnir aukaþjónustu, nýtur ekki kosningarréttar fyrir það embætti sem hann sinnir aukaþjónustu í. 

Djákni skal vera ráðinn til a.m.k. eins árs eða ótímabundið til að njóta kosningarréttar. 

Prestur eða djákni sem látið hefur af þjónustu nýtur ekki kosningarréttar. 

Kosningarréttur leikmanna. 

4. gr. Kosningarrétt til kirkjuþings, sem leikmaður, á hver sá sem er: 

a. aðal- og varamaður í sóknarnefndum í 1., 2. og 3. kjördæmi, sbr. 2. gr., 

b. aðal- og varamaður í sóknarnefndum í 4., 5., 6., 7., 8. og 9. kjördæmi, sbr. 2. gr. 

Þá skulu hafa kosningarrétt allt að 15 fulltrúar úr hverju prestakalli í 1, 2. og 3. kjördæmi, valdir af sóknarnefnd eða sóknarnefndum, til viðbótar öðrum kjörfulltrúum, sbr. 1. mgr. 

Takmörkun á kosningarrétti og kjörgengi.

5. gr. Biskupar og starfsmenn kirkjuþings og biskupsstofu njóta ekki kosningarréttar né kjörgengis. Sama gildir um kennara við guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands. 

Viðmið kosningarréttar.

6. gr. Miða skal kosningarrétt samkvæmt 3. og 4. gr. við 1. apríl það ár sem kosning fer fram. 

Kjörgengi.

7. gr. Kjörgengur til kirkjuþings er: 

a. hver vígður maður sem á kosningarrétt skv. 3. gr. 

b. hver leikmaður sem hefur hlotið skírn í nafni heilagrar þrenningar, skráður er í íslensku þjóðkirkjuna, og hefur náð 18 ára aldri og hefur meðmæli sinnar sóknarnefndar. 

Hver sá sem fullnægir skilyrðum 1. mgr. skal hafa óflekkað mannorð. 

Enginn skv. 2. mgr. telst hafa óflekkað mannorð sem hlotið hefur dóm fyrir refsivert brot og refsing er óskilorðsbundið fangelsi, frá þeim degi sem dómur er upp kveðinn og þar til afplánun er að fullu lokið. 

Kjörgengisskilyrði skulu vera uppfyllt 1. apríl það ár sem kosning fer fram. 

Hvar kosningarréttar og kjörgengis skuli notið.

8. gr. Prestur eða djákni sem uppfyllir skilyrði 3. gr. um kosningarrétt, nýtur réttarins og kjörgengis í því kjördæmi sem prófastsdæmi hans tilheyrir, sbr. 2. gr. 

Prestur eða djákni hjá íslenskum söfnuði þjóðkirkjunnar erlendis sem er í föstu og launuðu starfi sem slíkur og uppfyllir skilyrði 3. gr. um kosningarrétt nýtur réttarins og kjörgengis í Reykjavíkurkjördæmi. 

Þjónandi prestur eða djákni sem lýtur tilsjónar biskups Íslands og er í föstu og launuðu starfi á vegum stofnunar og/eða félagasamtaka hér á landi og uppfyllir skilyrði 3. gr. um kosningarrétt nýtur kosningarréttar og kjörgengis í því kjördæmi sem prófastsdæmi hans tilheyrir. 

Leikmaður sem uppfyllir skilyrði b-liðar 7. gr. er kjörgengur innan þess kjördæmis sem lögheimili hans er skráð í þjóðskrá, sbr. 2. mgr. 7. gr. Leikmaður sem uppfyllir skilyrði 4. gr. um kosningarrétt, nýtur réttarins innan þess kjördæmis sem sókn hans tilheyrir, sbr. 2. gr. 

Rafræn kjörskrá.

9. gr. Kjörskrá skal vera rafræn og annast kjörstjórn gerð hennar á grundvelli gagna frá Þjóðskrá Íslands og vinnsluheimilda þaðan ef við á. Kjörskrá skal vera aðskilin frá kosningarhluta kosningakerfisins og þar skulu koma fram upplýsingar um kjördæmi, nafn kjósanda, lögheimili, kennitölu og kyn. 

Á kjörskrá skal taka þá sem uppfylla skilyrði 3. og 4. gr., sbr. 6. gr. Kjörskrá skal hafa verið gerð þremur vikum áður en kosning hefst. 

Þegar kjörskrá hefur verið samin skal kjörstjórn auglýsa það á vefsvæði þjóðkirkjunnar og á öðrum fréttamiðlum. Í auglýsingunni skal tekið fram að þeir sem vilja koma að athugasemdum við kjörskrá skuli senda þær kjörstjórn. 

Eftir auglýsingu um gerð kjörskrár getur kjósandi kannað á þar til gerðu vefsetri hvort nafn hans er skráð á kjörskrá. Við aðgang að vefsetrinu er notuð almenn innskráningarþjónusta sem kjörstjórn ákveður, s.s. rafræn skilríki eða Íslykill Þjóðskrár Íslands. 

Kjörskrá skal enn fremur leggja fram á pappír kjósendum til sýnis á biskupsstofu og skrifstofum prófasta. 

Leiðréttingar á kjörskrá.

10. gr. Athugasemdir vegna kjörskrár skulu berast kjörstjórn eigi síðar en þremur sólarhringum áður en kosning hefst. Kjörstjórn skal þegar taka til meðferðar athugasemdir sem henni berast vegna kjörskrár og gera viðeigandi leiðréttingar á henni. Kjörstjórn skal í síðasta lagi gera leiðréttingar á kjörskrá, tveimur sólarhringum áður en kosning hefst. Ef kjörstjórn verður þess áskynja að villa hafi átt sér stað við kjörskrárgerðina skal slíkt leiðrétt. Óheimilt er að breyta kjörskrá ef skilyrði skv. 6. gr. hafa ekki verið uppfyllt fyrir þann tíma sem þar greinir.

Berist kjörstjórn athugasemd þess efnis að nafn skuli tekið af eða sett á kjörskrá skal það þegar tilkynnt hlutaðeigandi, nema athugasemdin stafi frá honum sjálfum. Skal hlutaðeigandi veittur frestur, eftir því sem tími og atvik leyfa, til að koma að athugasemdum. Kjörstjórn skal þegar í stað tilkynna hlutaðeigandi um niðurstöðu málsins. 

Kjörstjórn skal fram að þeim degi er kosning hefst leiðrétta kjörskrá ef henni berst vitneskja um andlát manns sem er á kjörskrá. Ákvörðun kjörstjórnar um leiðréttingu á kjörskrá má skjóta til yfirkjörstjórnar þjóðkirkjunnar. Skal niðurstaða yfirkjörstjórnar liggja fyrir ekki síðar en einum sólarhring áður en kosning hefst. 

Framboð og kynningar til kosningar kirkjuþings.

11. gr. Kjörstjórn auglýsir á vefsvæði þjóðkirkjunnar og á öðrum fréttamiðlum eigi síðar en 25. febrúar á því ári sem kjósa skal eftir framboðum til kirkjuþings. 

Þeir sem hyggjast bjóða sig fram til kirkjuþings skulu hafa tilkynnt kjörstjórn framboð sitt skriflega eigi síðar en 15. mars það ár sem kjósa skal. 

Kjörstjórn getur óskað eftir því að sá sem hyggst bjóða sig fram, framvísi staðfestingu eða gefi kjörstjórn heimild til að afla gagna er sýni kjörgengi hans, sbr. 7. gr. 

Frambjóðendur í hverju kjördæmi skulu ekki vera færri en sem nemur fjölda aðal- og varamanna til samans, annars vegar í kjördæmi vígðra og hins vegar leikmanna. 

Ef ekki berast nægilega mörg framboð skal kjörstjórn svo fljótt sem auðið er gera uppstillingarnefnd kirkjunnar viðvart. Skal uppstillingarnefnd tilnefna þá frambjóðendur sem á vantar. Skal sú tilnefning hafa borist kjörstjórn eigi síðar en 31. mars það ár sem kjósa skal, ásamt samþykki hlutaðeigandi. 

Prófastar tryggi að fram fari kynning á frambjóðendum í prófastsdæminu. 

Framkvæmd og fyrirkomulag kosningar.

12. gr. Atkvæðagreiðsla til kirkjuþings skal vera rafræn. 

Sá einn sem er skráður á kjörskrá og hefur aflað sér fullnægjandi auðkenningar, sbr. 4. mgr. getur nýtt kosningarrétt sinn. 

Kjörstjórn ákveður nánari framkvæmd kosninganna, en rekstrarskrifstofa þjóðkirkjunnar skal sjá til þess að aðgangur sé tryggur að öruggu kosningakerfi. Tryggt skal að kosningakerfi það sem notað er sé þannig úr garði gert að ekki sé hægt að breyta atkvæði án þess að það sé greinanlegt. Óheimilt er að kanna hvernig kjósandi greiddi atkvæði í kosningakerfinu. 

Við atkvæðagreiðslu skal kjósandi nota almenna innskráningarþjónustu sem kjörstjórn ákveður, s.s. rafræn skilríki eða Íslykill Þjóðskrár Íslands og skal kjósandi auðkenna sig á fullnægjandi hátt áður en hann greiðir atkvæði. 

Kjósandi greiðir atkvæði á þann hátt að hann merkir við jafn mörg nöfn frambjóðenda, sem nemur fjölda aðalmanna í viðkomandi kjördæmi. 

Greiði kjósandi ekki atkvæði á þann hátt sem greinir í 5. mgr. er atkvæði hans ógilt. Sama gildir um autt atkvæði. 

Atkvæðagreiðsla skal fara fram á tímabilinu 1. til 20. maí á því ári sem kjósa skal, en atkvæðagreiðsla skal standa yfir í fimm sólarhringa samfellt. 

Kjörstjórn auglýsir á vefsvæði þjóðkirkjunnar og á öðrum fréttamiðlum hvenær kosning hefst og hvenær henni lýkur. Auglýsing skal birt a.m.k. viku áður en kosning hefst. 

Allar upplýsingar um undirbúning og framkvæmd kosninga skulu vera aðgengilegar á vefsvæði þjóðkirkjunnar, rekstrarskrifstofu þjóðkirkjunnar og hjá próföstum. 

Prófastar hvetji fulltrúa til að nýta kosningarrétt sinn. 

Afkóðun og talning atkvæða.

13. gr. Talning atkvæða skal hefjast innan sólarhrings frá lokum kosningar. Áður en talning hefst skulu atkvæðin afkóðuð. 

Aðgengi að dulkóðun kosningakerfisins skal stýrt með tvískiptu leyniorði. Fulltrúi kjörstjórnar og fulltrúi forsætisnefndar kirkjuþings búa til og varðveita hvor sinn helming leyniorðsins meðan kosning varir. 

Áður en talning atkvæða hefst koma fulltrúarnir hinu tvískipta leyniorði fyrir í afkóðunarhluta kosningakerfisins. 

Að lokinni afkóðun atkvæða í kosningakerfinu skulu atkvæðin talin og niðurstöður kosningarinnar teknar saman í talningarhluta kerfisins. 

Niðurstöður kosninga.

14. gr. Þeir, sem flestir merkja við með atkvæði sínu, eru kjörnir aðalmenn í hverju kjördæmi fyrir sig og skal fjöldi atkvæða ráða röðun þeirra. Varamenn eru þeir sem næstir koma að atkvæðum eftir aðalmönnum og skal fjöldi atkvæða ráða röðun þeirra. Hafi tveir eða fleiri hlotið jafnmörg atkvæði og geta ekki báðir eða allir náð kjöri ræður hlutkesti. 

Kjörstjórn staðfestir niðurstöður og birtir á vefsvæði þjóðkirkjunnar nöfn þeirra er kjörnir hafa verið svo fljótt sem verða má. 

Niðurstöður kosningaþátttöku í hverju kjördæmi skulu enn fremur birtar á vefsvæði þjóðkirkjunnar. 

Útgáfa kjörbréfa.

15. gr. Kjörstjórn gefur út kjörbréf til aðalmanna og varamanna og skal röð varamanna greind sérstaklega. 

Innköllun varamanna.

16. gr. Ef kirkjuþingsmaður andast á kjörtímabilinu, forfallast tímabundið eða varanlega, eða missir kjörgengi sitt til kirkjuþings, tekur varamaður hans sæti í þeirri röð sem hann er til kjörinn. Hafi kirkjuþingsmaðurinn gegnt embætti forseta kirkjuþings, skal kirkjuþing kjósa til embættisins að nýju. 

Varamaður tekur sæti aðalmanns í föstum þingnefndum og þarf ekki að kjósa að nýju um sæti aðalmannsins. 

Meðferð gagna eftir að talningu er lokið.

17. gr. Að kærufresti liðnum eða eftir að yfirkjörstjórn hefur kveðið upp úrskurð sinn varðandi kosninguna, hafi hún verið kærð, skal kjörstjórn sjá til þess að öllum atkvæðum, dulkóðuðum og afkóðuðum, rafrænni kjörskrá og afkóðunarlyklum verði eytt úr kosningakerfinu. Kjörstjórn tilkynnir forsætisnefnd kirkjuþings þegar eyðing gagnanna hefur átt sér stað. 

Uppstillingarnefnd.

18. gr. Kirkjuþing kýs uppstillingarnefnd þjóðkirkjunnar. Í uppstillingarnefnd þjóðkirkjunnar eru níu menn einn úr hverju prófastsdæmi. Kirkjuþing kýs í nefndina til fjögurra ára á þriðja reglulega kirkjuþingi eftir síðasta kjör til kirkjuþings. Formaður og varaformaður skulu kosnir sérstaklega úr hópi nefndarmanna. Forsætisnefnd kirkjuþings skipar þá sem kirkjuþingsfulltrúar kusu í uppstillingarnefnd þjóðkirkjunnar. 

Í uppstillingarnefnd skulu hvorki vera kirkjuþingsmenn eða varamenn þeirra né starfsmenn eða starfsfólk í föstu, launuðu starfi hjá þjóðkirkjunni. 

Uppstillingarnefnd er ályktunarhæf ef minnst 2/3 nefndarmanna mæta á fund. Nefndinni er heimilt að nota fjarfundarbúnað í störfum sínum. 

Uppstillingarnefnd færir gerðabók þar sem skrá skal meginatriði funda og ákvarðanir. 

Aðsetur nefndarinnar skal vera á biskupsstofu sem sér henni fyrir aðstöðu og þjónustu. Kostnaður við störf nefndarinnar greiðist af þjóðkirkjunni. 

Kjörstjórn þjóðkirkjunnar.

19. gr. Kirkjuþing kýs kjörstjórn þjóðkirkjunnar. Formaður kjörstjórnar og varamaður hans skulu kosnir sérstaklega. Í kjörstjórn eru þrír kjörstjórnarmenn og þrír varamenn þeirra í þeirri röð sem þeir taka sæti aðalmanns. Kosning til kjörstjórnar fer fram á þriðja reglulega kirkjuþingi eftir síðasta kjör til kirkjuþings. Forsætisnefnd kirkjuþings skipar þá sem kirkjuþingsfulltrúar kusu í kjörstjórn þjóðkirkjunnar. 

Skipunartími kjörstjórnar þjóðkirkjunnar er fjögur ár frá 1. desember það ár sem þriðja reglulega kirkjuþing eftir síðasta kjör til kirkjuþings er haldið. 

Kjörstjórnarmenn skulu hvorki vera kirkjuþingsmenn eða varamenn þeirra né vera í föstu, launuðu starfi hjá þjóðkirkjunni.

Kjörstjórn færir gerðabók þar sem skrá skal meginatriði funda, ákvarðanir hennar svo og úrslit kosninga. Aðsetur kjörstjórnar er á biskupsstofu. Kjörstjórn velur sér aðstoðarmenn til að annast, á ábyrgð kjörstjórnar, framkvæmd tiltekinna þátta í kosningu til kirkjuþings. 

Kostnaður við störf kjörstjórnar greiðist af Þjóðkirkjunni. 

Yfirkjörstjórn þjóðkirkjunnar.

20. gr. Kirkjuþing kýs yfirkjörstjórn þjóðkirkjunnar. Í yfirkjörstjórn eru þrír menn og þrír til vara. Yfirkjörstjórn þjóðkirkjunnar er kosin á þriðja reglulega kirkjuþingi eftir síðasta kjör til kirkjuþings. Formaður skal kosinn sérstaklega og vera löglærður sem og varamaður hans. 

Varamenn skulu kosnir í þeirri röð sem þeir taka sæti aðalmanns. Kjörtímabil yfirkjörstjórnar er í fjögur ár frá 1. desember það ár sem þriðja reglulega kirkjuþing eftir síðasta kjör til kirkjuþings er haldið. Forsætisnefnd kirkjuþings skipar þá sem kirkjuþingsfulltrúar kusu í yfirkjörstjórn þjóðkirkjunnar. 

Yfirkjörstjórnarmenn skulu hvorki vera kirkjuþingsmenn eða varamenn þeirra né vera í föstu, launuðu starfi hjá þjóðkirkjunni. 

Yfirkjörstjórn færir gerðabók þar sem skrá skal meginatriði funda og ákvarðanir. 

Aðsetur yfirkjörstjórnar skal vera á biskupsstofu sem sér nefndinni fyrir aðstöðu og þjónustu. Kostnaður af störfum yfirkjörstjórnar greiðist af þjóðkirkjunni. 

Kærur til yfirkjörstjórnar.

21. gr. Yfirkjörstjórn þjóðkirkjunnar fer með úrskurðarvald í ágreiningsmálum vegna kirkjuþingskosninga. 

Rétt til að kæra kirkjuþingskosningu eiga allir þeir sem nutu kosningarréttar til kirkjuþings og þeir leikmenn sem í kjöri voru en höfðu ekki kosningarrétt. 

Kærur skulu berast kjörstjórn eigi síðar en einni viku eftir að úrslit kosninga liggja fyrir. 

Kjörstjórn skal innan þriggja virkra daga frá móttöku kærunnar senda hana ásamt athugasemdum sínum til yfirkjörstjórnar þjóðkirkjunnar. 

Kæra má til yfirkjörstjórnar: 

a. ákvarðanir kjörstjórnar vegna kjörgengis- og kjörskrármála, 

b. framkvæmd kirkjuþingskosninga. 

Yfirkjörstjórn eru heimil eftirfarandi úrræði: 

a. að fallast á eða synja kröfu manns um kjörgengi, 

b. að fallast á kröfu eða synja um að tiltekinn maður skuli ekki vera á kjörskrá, 

c. að staðfesta lögmæti framkvæmdar kirkjuþingskosninga, eftir atvikum með athugasemdum, 

d. að ógilda kosningu tiltekins kirkjuþingsmanns eða kirkjuþingsmanna og leggja fyrir kjörstjórn að endurtaka kosningu í hlutaðeigandi kjördæmi, 

e. að ógilda tiltekinn þátt eða þætti í framkvæmd kirkjuþingskosninga og leggja fyrir kjörstjórn að endurtaka þann eða þá þætti þannig að niðurstaða fáist, 

f. að ógilda kirkjuþingskosningu að öllu leyti og leggja fyrir kjörstjórn að láta kjósa að nýju. 

Frávísun kæru.

22. gr. Yfirkjörstjórn vísar kæru frá ef: 

a. kærandi hefur ekki kæruaðild, 

b. hún er of seint fram komin, 

c. mál heyrir ekki undir yfirkjörstjórn, 

d. kröfugerð er óskýr eða vanreifuð þrátt fyrir ábendingar yfirkjörstjórnar. 

Úrskurður yfirkjörstjórnar.

23. gr. Yfirkjörstjórn þjóðkirkjunnar skal skera úr þeim málum sem fyrir hana eru lögð eins fljótt og auðið er og ekki síðar en sjö virkum dögum eftir að mál berst. 

Niðurstöður yfirkjörstjórnar skulu vera í úrskurðarformi og dregnar saman í úrskurðarorð. 

Gildistaka.

24. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi 1. janúar 2022. Frá sama tíma falla brott starfsreglur um kjör til kirkjuþings nr. 1075/2017, með síðari breytingum. 

Starfsreglur um meðferð mála og aðgerðir er varða einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni, ofbeldi, ámælisverða og refsiverða háttsemi innan þjóðkirkjunnar nr. 52/2022-2023. 

I. KAFLI 

Gildissvið og orðskýringar.  

Markmið. 

1. gr. Markmið starfsreglna þessara er að tryggja að fagleg úrræði séu til staðar ef upp koma atvik er varða einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni, ofbeldi, ámælisverða og/eða refsiverða háttsemi innan þjóðkirkjunnar.  

Gildissvið. 

2. gr. Starfsreglur þessar ná til vígðra þjóna íslensku þjóðkirkjunnar og annarra starfsmanna í launuðum sem ólaunuðum störfum innan sókna og stofnana þjóðkirkjunnar auk kjörinna fulltrúa og þeirra er valin hafa verið til trúnaðarstarfa, hvort sem starf þeirra fer fram í húsnæði þjóðkirkjunnar eða annars staðar. Jafnframt gilda þær um öll störf sem tengjast starfsemi og verkefnum þjóðkirkjunnar svo sem á ráðstefnum, námskeiðum, ferðalögum og öðrum samkomum. Starfsemi utanaðkomandi aðila í húsnæði þjóðkirkjunnar fellur ekki undir starfsreglur þessar. 

Starfsreglur þessar gilda um meðferð mála og aðgerðir er varða einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni, ofbeldi, ámælisverða eða refsiverða háttsemi sem á sér stað í starfsemi þjóðkirkjunnar. 

Starfsreglur þessar gilda einnig um meðferð mála og aðgerðir er varða siðferðislega ámælisverða háttsemi sem brýtur í bága við siðareglur vígðra þjóna og annars starfsfólks þjóðkirkjunnar, eins og þær eru samþykktar af kirkjuþingi hverju sinni.  

Aðild. 

3. gr. Hverjum þeim sem tekur þátt í starfsemi þjóðkirkjunnar og býr yfir vitneskju um ætlað kynferðisbrot eða annað ofbeldi gegn barni, er skilyrðislaust skylt að tilkynna slíkt samkvæmt gildandi lögum til lögreglu og/eða barnaverndaryfirvalda. 

Hver sem telur starfsmann þjóðkirkjunnar hafa mögulega orðið uppvísan að háttsemi, sem starfsreglur þessar eða siðareglur vígðra þjóna og annars starfsfólks þjóðkirkjunnar taka til, getur borið mál undir aðgerðateymið.  

Orðskýringar. 

4. gr. Í starfsreglum þessum er merking eftirfarandi orða sem hér segir, sbr. lög um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna nr. 150/2020, lög um aðbúnað, hollustuhætti og öryggi á vinnustöðum nr. 46/1980 og reglugerð velferðarráðuneytisins nr. 1009/2015 um aðgerðir gegn einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni og ofbeldi á vinnustöðum: 

a. Einelti: Síendurtekin hegðun sem almennt er til þess fallin að valda vanlíðan hjá þeim sem fyrir henni verður, svo sem að gera lítið úr, móðga, særa eða ógna viðkomandi eða að valda honum ótta. Skoðanaágreiningur eða ágreiningur vegna ólíkra hagsmuna fellur ekki hér undir. 

b. Kynferðisleg áreitni: Hvers kyns kynferðisleg hegðun sem er í óþökk þess sem fyrir henni verður og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi, einkum þegar hegðunin leiðir til ógnandi, fjandsamlegra, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi aðstæðna. Hegðunin getur verið orðbundin, táknræn og/eða líkamleg. 

c. Kynbundin áreitni: Hegðun sem tengist kyni þess sem fyrir henni verður, er í óþökk viðkomandi og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi og skapa aðstæður sem eru ógnandi, fjandsamlegar, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi fyrir viðkomandi. 

d. Ofbeldi: Hvers kyns hegðun sem leiðir til, eða gæti leitt til, líkamlegs eða sálræns skaða eða þjáninga þess sem fyrir henni verður, einnig hótun um slíkt, þvingun eða handahófskennd svipting frelsis. 

Þá er í starfsreglum þessum og verklagsreglum byggðum á þeim, merking eftirfarandi orða sem hér segir:  

1. Tilkynnandi: Sá sem telur sig hafa orðið vitni að eða hefur upplýsingar um einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni, ofbeldi, ámælisverða eða refsiverða háttsemi og tilkynnir háttsemina til aðgerðateymisins. 

2. Þolandi: Sá sem telur sig hafa orðið fyrir einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni, ofbeldi, ámælisverðri eða refsiverðri háttsemi. 

3. Gerandi: Sá sem kvörtun um einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni, ofbeldi, ámælisverða eða refsiverða háttsemi beinist að. 

4. Starfsmaður: Einstaklingar sem koma að starfsemi þjóðkirkjunnar á einn eða annan hátt, hvort sem þeir eru eða hafa verið í beinu ráðningarsambandi við þjóðkirkjuna, s.s. prestar, starfsfólk sókna eða þjónustumiðstöðvar Þjóðkirkjunnar eða starfa eða hafa starfað fyrir þjóðkirkjuna í ólaunuðum störfum eða verkefnum.  

5. Aðili máls: Einstaklingur sem talið er að hafi beitt ofbeldi og/eða einstaklingur sem talið er að hafi orðið fyrir broti.  

6. Starfsemi þjóðkirkjunnar: Allt starf sem eðli máls og venju samkvæmt er unnið af starfsmönnum þjóðkirkjunnar til að þjónusta, fræða eða sinna á annan hátt, þeim sem þiggja þjónustu frá þjóðkirkjunni, hvar sem sú þjónusta er veitt. Starfsemi þriðja aðila í húsnæði þjóðkirkjunnar fellur ekki hér undir. 

7. Vinnustaður: Umhverfi innanhúss eða utan, þar sem starfsmaður hefst við eða þarf að fara um vegna starfa sinna, sbr. 41. gr. laga nr. 46/1980. 

8. Aðgerðateymið: Aðgerðateymi þjóðkirkjunnar sem skipað er skv. starfsreglum þessum. 

9. Áreitni: Hegðun sem er í óþökk þess sem fyrir henni verður og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi, einkum þegar hegðunin leiðir til ógnandi, fjandsamlegra, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi aðstæðna. Eitt tilvik getur talist áreitni. 

10. Háttsemi: Hegðun (athæfi, framferði, framkoma, breytni) einstaklings gagnvart öðrum aðila. 

11. Ámælisverð háttsemi: Óviðunandi, óviðeigandi, ósiðleg eða ólögleg hegðun (athæfi, framferði, framkoma, breytni) einstaklings gagnvart öðrum aðila. 

12. Refsiverð háttsemi: Hver sú háttsemi, athöfn eða athafnaleysi, sem refsing liggur við samkvæmt þeim refsiheimildum sem gildandi eru taldar á hverjum tíma. 

13. Blygðunarsemi: Kynferðisleg siðferðistilfinning einstaklings. 

14. Kynferðisbrot: Samheiti hegningarlagabrota sem á einhvern hátt varða kynfrelsi manna, sbr. ákvæði XXII. kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940. 

15. Brot gegn barni: Samheiti lagabrota sem á einhvern hátt varða réttindi barna, sbr. ákvæði XVIII. kafla barnaverndarlaga nr. 80/2002. 

Um merkingu annarra orðskýringa en tilgreindar eru í a–o liðum 2. mgr. fer, eftir því sem við á, samkvæmt lögum og reglugerðum. 

II. KAFLI 

Skipan aðgerðateymisins og hæfi fulltrúa aðgerðateymisins. 

Skipan aðgerðateymis þjóðkirkjunnar. 

5. gr. Kirkjuþing skipar þrjá fulltrúa í aðgerðateymi þjóðkirkjunnar og þrjá til vara. Hyggist kirkjuþing skipa nýjan fulltrúa í aðgerðateymið skal það gert með sex mánaða fyrirvara.  

Í aðgerðateyminu skulu hvorki vera vígðir þjónar kirkjunnar né sérþjónustuprestar, sem ráðnir hafa verið á vegum stofnana eða félagasamtaka, né að öðru leyti fastráðnir starfsmenn kirkjunnar eða þeir sem sinna öðrum trúnaðarstörfum fyrir kirkjuna.  

Þeir sem skipaðir eru í aðgerðateymi þjóðkirkjunnar skulu vera sérfróðir um þau mál er falla undir starfsreglur þessar og skal a.m.k. einn þeirra vera löglærður. Skal sá vera formaður aðgerðateymisins.  

Við skipun í aðgerðateymið skal gætt að ákvæðum 19. gr. laga um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna nr. 150/2020. 

 Hæfi fulltrúa aðgerðateymisins. 

6. gr. Hver sá sem situr í aðgerðateymi þjóðkirkjunnar má ekki eiga neina aðkomu að máli sem varðar hann persónulega eða ef aðstæður eru fyrir hendi sem eru til þess fallnar að draga óhlutdrægni hans í efa með réttu.  

Eigi er þó um vanhæfi að ræða ef þeir hagsmunir, sem málið snýst um, eru það smávægilegir eða eðli málsins er með þeim hætti að hvorki er talin hætta á að ómálefnaleg sjónarmið hafi áhrif á afgreiðslu málsins. Það leiðir ekki til vanhæfis til afgreiðslu máls þegar mál varðar almenna þjóðkirkjulega hagsmuni þegar þeir sem skráðir eru í þjóðkirkjuna verða taldir eiga svipaðra hagsmuna að gæta. 

Fulltrúar aðgerðateymis skulu án tafar vekja athygli á ástæðum sem kunna að valda vanhæfi þeirra og sker formaður aðgerðateymisins úr. Leiki vafi á hæfi formanns aðgerðateymis skulu aðrir fulltrúar aðgerðateymisins í sameiningu, skera úr um það.  

III. KAFLI 

Hlutverk aðgerðateymis þjóðkirkjunnar og málsmeðferð. 

Hlutverk aðgerðateymisins.  

7. gr. Hlutverk aðgerðateymisins er að taka við tilkynningum er varða einelti, kynferðislega áreitni, kynbundna áreitni, ofbeldi, ámælisverða og/eða refsiverða háttsemi í starfsemi þjóðkirkjunnar, kanna þær ávirðingar sem þar koma fram og grípa til þeirra aðgerða sem starfsreglur þessar og lög mæla fyrir um.  

1. Eftir því sem við á skal aðgerðateymið grípa til aðgerða og ljúka meðferð máls sem hefur verið tilkynnt til þess með eftirfarandi hætti:  

1. Með bréfi þar sem könnun máls er lokið eftir forkönnun, að beiðni þolanda eða óformlega meðferð máls. 

2. Með gerð álits, eftir formlega meðferð máls, þar sem lagt er mat á atvik máls og háttsemi, og komið með tillögu að aðgerðum. 

3. Með því að leiðbeina málsaðila um lagaleg úrræði og/eða aðstoða við að leita til fagaðila.  

4. Með því að leiðbeina málsaðila um lagaleg úrræði og/eða veita sálgæslu og/eða aðstoða við að leita til fagaðila. 

2. Taka ákvörðun um hvort nauðsynlegt sé að vinnuskilyrðum málsaðila sé breytt á meðan könnun máls fer fram og/eða hvort grípa þurfi til annarra tímabundinna öryggisráðsstafana. Skal þá gætt meðalhófs og ekki farið strangar í sakirnar en nauðsyn ber til.  

3. Taka til umfjöllunar mál sem úrskurðanefnd þjóðkirkjunnar eða biskup Íslands kunna að vísa til aðgerðateymisins og veita þeim þá ráðgjöf í slíkum málum. 

4. Vera biskupi til ráðgjafar um öll mál er kunna að varða háttsemi sem fellur undir starfsreglur þessar.  

5. Veita biskupi árlega upplýsingar um starf aðgerðateymisins og koma með ábendingar ef aðgerðateymið telur að breyta þurfi starfsreglum þessum eða stefnu þjóðkirkjunnar. 

Tilkynningar er varða ágreining skal reynt að leysa á einfaldan hátt og skal vísað til prófasta, vígslubiskupa eða mannauðsstjóra Þjóðkirkjunnar sem getur vísað málum í sáttameðferð ef við á. Teymið skal því vísa málum sem ekki falla að þeim ramma er því er sett til mannauðssviðs.  

Málsmeðferð. 

8. gr. Aðgerðateymið skal veita þeim sem til þess leita nauðsynlega aðstoð og leiðbeiningar varðandi þau mál sem snerta starfssvið þess.  

Berist aðgerðateyminu skriflegt erindi, sem ekki snertir starfssvið þess, skal það í samráði við sendanda, framsenda erindið á réttan stað svo fljótt sem unnt er. 

Óheimilt er að mismuna málsaðilum við úrlausn mála á grundvelli sjónarmiða, byggðum á kynferði þeirra, kynþætti, litarhætti, þjóðerni, trúarbrögðum, stjórnmálaskoðunum, þjóðfélagsstöðu, ætterni eða öðrum sambærilegum ástæðum. 

Við könnun ávirðinga og meðferð máls skal aðgerðateymið gæta nærfærni og huga eftir föngum að einkalífi málsaðila og persónuvernd. Aðgerðateymið skal virða óskir þolenda um að hætta könnun máls enda standi lög því ekki í vegi.    

Aðgerðateymið skal eins og við verður komið sjá til þess að mál sem hefur verið tilkynnt til þess sé nægjanlega upplýst áður en meðferð þess er lokið. 

Við úrlausn mála skal aðgerðateymið gæta hlutleysis, samræmis og jafnræðis eftir því sem við á.  

Aðgerðateymið er til svara gagnvart fjölmiðlum og öðrum aðilum eftir því sem við á, um mál sem það hefur til meðferðar og að jafnaði er formaður þess í fyrirsvari. 

Aðgerðateymið skal tilkynna biskupi um móttöku tilkynningar án tafar sem og um afdrif máls þegar málsmeðferð lýkur. Þá skal aðgerðateymið veitta biskupi upplýsingar um framvindu málsins ef eftir því er óskað. Aðgerðateymið skal meta hvort nauðsynlegt sé að gæta nafnleyndar málsaðila, vitna og annarra er koma að málum í gögnum sem það deilir. 

Um störf aðgerðateymisins og meðferð mála fer að öðru leyti eftir verklagsreglum sem aðgerðateymið skal setja í samráði við biskup og tekur mið af stjórnsýslulögum og lögum um meðferð einkamála og sakamála eftir því sem við á.  

Málsmeðferðartíma nefndarinnar skal hraðað sem kostur er.  

Fræðsla og forvarnir. 

9. gr. Biskupsstofa skal annast leiðbeiningar og fræðslu til starfsfólks þjóðkirkjunnar um stefnu þjóðkirkjunnar, verklag og verkferla í málum þeim sem heyra undir starfsreglur þessar.  

Aðgerðateymi skal vera biskupsstofu til ráðgjafar og aðstoðar um fræðslu og forvarnir sem heyra undir starfsreglur þessar. 

IV. KAFLI 

Aðstoð fagaðila. 

 Aðstoð fagaðila. 

10. gr. Aðgerðateyminu er heimilt að leita aðstoðar hjá fagaðila ef nauðsyn krefur. Hann starfar í umboði og á ábyrgð aðgerðateymisins og upplýsir það um starf sitt með viðkomandi málsaðila. Fagaðilinn skal hafa menntun og reynslu af vinnu við mál er falla undir starfsreglur þessar.  

  Gegni fagaðilar rannsóknarhlutverki, skal tryggt að þeir séu óháðir málsaðilum. Reynt skal að tryggja að báðir aðilar séu sáttir við þá aðila sem fengnir eru að rannsókn máls.  

V. KAFLI 

Trúnaðarskyldur, aðgangur að gögnum aðgerðateymis og varðveisla gagna. 

Trúnaðarskyldur. 

11. gr. Mæli lög ekki á annan veg er fulltrúum í aðgerðateyminu og öðrum þeim sem að málunum koma skylt að gæta þagmælsku um einstök mál og er óheimilt að veita óviðkomandi aðilum upplýsingar um þau. Fara skal með öll gögn og upplýsingar sem tengjast einstökum málum í samræmi við gildandi ákvæði laga um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga. Fulltrúum í aðgerðateyminu ber að halda trúnað eftir að þeir láta af störfum. 

Aðgangur að gögnum. 

12. gr.  Um aðgang að upplýsingum um einstök mál, fer að gildandi lögum á hverjum tíma. 

Aðgerðateymið getur óskað eftir gögnum frá starfseiningum þjóðkirkjunnar, er varða mál sem það hefur til meðferðar.  

Varðveisla gagna. 

13. gr. Aðgerðateymið geymir vinnuskjöl máls í tvö ár frá því að meðferð máls lýkur hjá aðgerðateyminu, á grundvelli skriflegs samþykkis aðila máls. Veiti aðilar ekki samþykki fyrir slíkri gagnageymslu er gögnunum eytt að undanskilinni niðurstöðu máls sem fram kemur í bréfi eða áliti aðgerðateymisins sem annars vegar er afhent aðilum máls og hins vegar biskupsstofu f.h. þjónustumiðstöðvar Þjóðkirkjunnar. 

Aðgerðateymið og þjónustumiðstöð Þjóðkirkjunnar gera með sér vinnslusamning m.v.t. laga um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga nr. 90/2018, þar sem m.a. er kveðið á um skil og eyðingu gagna þegar fulltrúar aðgerðateymis láta af störfum. 

VI. KAFLI 

Þóknun og kostnaður vegna aðgerðateymisins. 

Þóknun aðgerðateymis. 

 14. gr. Um þóknun aðgerðateymis þjóðkirkjunnar, fyrir störf sín og annan kostnað vegna starfa aðgerðateymisins fer samkvæmt ákvörðun kjaranefndar Þjóðkirkjunnar. 

VII. KAFLI 

Gildistaka. 

Gildistaka. 

15. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna, nr. 77/2021, öðlast gildi  við birtingu. Frá sama tíma falla úr gildi starfsreglur um aðgerðir gegn einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni, ofbeldi og um meðferð kynferðisbrota innan þjóðkirkjunnar nr. 330/2019, með síðari breytingu.  

Gildistaka 24. nóvember 2023. 

Starfsreglur um prófasta nr. 7/2023-2024, sbr. starfsrgl. nr. 38/2024-2025. 

1. gr. Biskupsdæmi Íslands skiptist í prófastsdæmi. Um afmörkun og fjölda prófastsdæma er mælt fyrir um í starfsreglum um skipulag kirkjunnar í héraði.  

2. gr. Biskup Íslands auglýsir starf prófasts innan hvers prófastsdæmis með sambærilegum hætti og önnur prestsstörf. Einungis starfandi prestar í viðkomandi prófastsdæmi geta sótt um starfið. 

Áskilja ber þekkingu og reynslu af kirkjustarfi, stjórnunar- og skipulagsstörfum, sálgæslu og mannauðsmálum. 

Biskup ræður prófast úr hópi umsækjenda að fenginni umsögn vígðra þjóna, sóknarnefndarfólks og ráðgjafarnefndar biskups í mannauðsmálum. 

Prófastar í Reykjavíkurprófastsdæmi eystra, Reykjavíkurprófastsdæmi vestra og Kjalarnessprófastsdæmi geta ekki samtímis gegnt stöðu sóknarprests. 

3. gr. Biskup setur nágrannaprófast til að gegna starfi prófasts um stundarsakir ef sérstaklega stendur á svo sem vegna leyfis, veikinda eða lengri fjarveru.  

4. gr. Hæfisreglur starfsreglna um þingsköp kirkjuþings gilda um prófasta eins og við getur átt. Biskup sker úr um hvort um vanhæfi er að ræða. Víki prófastur sæti í tilteknu máli vegna vanhæfis setur biskup prófast til að fara með málefni það sem um er að tefla.  

5. gr. Prófastur hefur í umboði biskups tilsjón með kirkjulegu starfi í prófastsdæminu, embættisfærslum presta, þjónustu vígðra og starfi sóknarnefnda. Hann er tilsjónarmaður og ráðgjafi þessara aðila.   

Prófastur sér til þess að sóknarbörn njóti þeirrar prestsþjónustu sem þeim ber. Hann skipuleggur afleysingaþjónustu vegna vikulegs frídags, skammvinnra veikinda og sumarleyfa presta í prófastsdæminu. Hann annast um viðveruskyldu og skipulag bakvakta, m.a. í ljósi viðbragðaáætlunar kirkjunnar við hópslysum.  

Prófastur skal hafa eftirlit með því, að prestar skili starfsskýrslum til þjónustumiðstöðvar Þjóðkirkjunnar og Þjóðskrár Íslands.  

Prófastur sér til þess að vígðir þjónar kirkjunnar í prófastsdæminu njóti tilskilinna réttinda s.s. til orlofs og námsleyfa.  

Biskup setur prófasti erindisbréf.  

6. gr. Prófastur er trúnaðarmaður biskups og ráðgjafi í kirkjulegum málum.  

Prófastur fylgist með því að réttur kirkjunnar sé virtur í hvívetna.  

Prófastur er, sem fulltrúi biskups Íslands í prófastsdæminu, leiðtogi og verkstjóri vígðra þjóna prófastsdæmisins.  

Prófastur fylgir eftir stefnumörkun og samþykktum kirkjuþings er varðar kirkjulegt starf í prófastsdæminu.  

Prófastur er í fyrirsvari fyrir prófastsdæmið að því er varðar sameiginleg málefni þess, gagnvart stjórnvöldum, stofnunum og einstaklingum.  

Prófasti er skylt að mæta á árlegan prófastafund er biskup boðar. 

7. gr. Prófastur er formaður héraðsnefndar og formaður stjórnar héraðssjóðs sbr.starfsreglur um héraðsfundi og héraðsnefndir. Hann tekur við erindum og fyrirspurnum til úrlausnar og annast að öðru leyti þá stjórnsýslu sem honum er falin samkvæmt erindisbréfi og starfsreglunum.
  

8. gr. Prófastur setur nýja presta í embætti og afhendir þeim prestsþjónustubækur og gögn að boði biskups.  

Prófastur annast um skiptingu starfa milli presta þar sem fleiri en einn prestur þjónar í prestakalli og sér til þess að samið sé um það skriflega.  

Prófastur skipuleggur starf héraðsprests. Héraðsprestur starfar undir stjórn prófasts.  

9. gr. Prófastur hefur vörslur og annast gjafa- og líknarsjóði í prófastsdæmi ef því er að skipta og gerir árlega reikningsskil til kjörinna endurskoðenda. 

10. gr. Prófastur fer, ásamt biskupi, með yfirstjórn kirkjugarða í prófastsdæminu, sbr. lög um kirkjugarða, greftrun og líkbrennslu nr. 36/1993 og sinnir öðrum lögboðnum skyldum samkvæmt þeim lögum.  

11. gr. Prófastur skal annast sáttaumleitanir innan prófastsdæmisins þegar trúnaðarmönnum eða starfsmönnum, launuðum jafnt og ólaunuðum, vígðum jafnt og leikum, hefur ekki tekist að jafna ágreining sín á milli. Prófastur skal skila vígslubiskupi skriflegu áliti ef sættir takast ekki.  

12. gr. Starfsreglur þessar sem settar eru með heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021 öðlast gildi við birtingu. Frá sama tíma falla brott starfsreglur um prófasta nr. 966/2006, með síðari breytingum.   

Gildistaka 18. nóvember 2023. 

Starfsreglur um ráðningu í prestsstörf 

nr. 17/2020-2021, sbr. starfsrgl. nr. 48/2021-2022. 

Lagagrundvöllur.

1. gr. Biskup Íslands ræður, fyrir hönd Þjóðkirkjunnar, í störf sóknarpresta, presta, héraðspresta og sérþjónustupresta Þjóðkirkjunnar. 

Þarfagreining á prestakalli.

2. gr. Biskup Íslands undirbýr auglýsingu prestsstarfs með því að kalla eftir að sóknarnefnd/sóknarnefndir vinni ítarlega þarfagreiningu prestakalls og/eða héraðsnefndir vegna starfs héraðsprests. Biskup sendir viðkomandi sóknarnefnd/sóknarnefndum leiðbeiningar varðandi gerð þarfagreiningar. Prófastur stýrir þessari vinnu. Þarfagreining fylgir með auglýsingu fyrir viðkomandi prestsstarf. Þar sem sóknir eru fleiri en ein geta fulltrúar hverrar sóknar tekið þátt í gerð þarfagreiningar. Biskup Íslands setur vinnureglur um nánari útfærslu á því fyrirkomulagi. Niðurstaða þarfagreiningar skal borin undir sóknarnefndir og frestur gefinn til að gera athugasemdir. Vinna við gerð þarfagreiningar taki að hámarki tvær vikur. 

Gerð þarfagreiningar.

3. gr. Þarfagreining innihaldi: 

a) Lýsingu, í stuttu máli, á prestakallinu og sóknum þess, ef um er að ræða embætti sóknarprests eða prests. 

b) Lýsingu á umfangi prestsþjónustunnar, starfsaðstöðu o.fl. er varðar hið kirkjulega starf. 

c) Val eftirtalinna þátta: 

• Barna og æskulýðsstarf. 

• Fjölmenning. 

• Fræðsla. 

• Helgihald. 

• Kærleiksþjónusta. 

• Leiðtogahlutverk. 

• Predikun. 

• Tengsl. 

• Öldrunarþjónusta. 

• Annað. 

Auglýsing um laus prestsstörf.

4. gr. Biskup Íslands auglýsir laust prestsstarf og skal umsóknarfrestur ekki vera skemmri en tvær vikur frá birtingu auglýsingar. Sæki enginn um starfið skal það auglýst að nýju að jafnaði innan þriggja mánaða frá birtingu fyrri auglýsingar. Í auglýsingu skal a.m.k. eftirtalið koma fram: 

1. Niðurstöður þarfagreiningar, sbr. 2. og 3. gr. 

2. Frá hvaða tíma ráðið er í starfið. 

3. Að umsækjendur leggi fram prófskírteini sem staðfesti mag. theol. eða cand. theol. próf frá guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands eða sambærilega menntun. Haft skal samráð við guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands við mat á menntun. Jafnframt skal leggja fram staðfestingu um að viðkomandi hafi lokið starfsþjálfun hjá Þjóðkirkjunni og vottorð um aðra menntun eða þjálfun sem nýtist í starfi.

4. Upplýsingar um starfsferil, starfsreynslu og annað það sem umsækjendur telja nauðsynlegt að fram komi. 

5. Umsækjendur skili greinargerð, að hámarki 500 orð, um framtíðarsýn og væntingar er varða þjónustuna. 

6. Að umsækjandi skuli leggja fram sakavottorð. 

7. Hvenær umsóknarfrestur um embættið renni út. 

8. Hver veiti nánari upplýsingar um starfið, starfskjör, erindisbréf og helstu lög og reglur sem um starfið gilda. 

9. Hvort prestssetur fylgi starfinu. 

10. Að sótt skuli um starfið á þar til gerðu eyðublaði biskupsstofu. 

11. Að heimilt sé að óska eftir almennum prestskosningum. 

12. Að nöfn umsækjenda verði birt á opnum vef Þjóðkirkjunnar að liðnum umsóknarfresti, hafi ekki verið óskað nafnleyndar. Nafnleynd umsækjenda á ekki við þegar um almennar prestskosningar er að ræða, sbr. 13. gr. starfsreglnanna.  

Tímabundin ráðning í prestsstarf, starfaskipti og tilfærsla í starfi.

5. gr. Biskupi Íslands er heimilt að fengnu áliti/umsögn sóknarnefnda/héraðsnefnda að ráða í prestsstarf án auglýsingar tímabundið, falli sá prestur frá sem ráðinn hefur verið eða er fjarverandi um lengri tíma vegna veikinda, fæðingarorlofs eða af öðrum ástæðum. 

Óski prestur/prestar heimildar til starfaskipta, getur biskup að fengnu áliti/umsögn sóknarnefnda/héraðsnefnda leyft tímabundin starfaskipti presta, að hámarki í eitt ár. Engar bætur verða greiddar ef laun lækka við skiptin. 

Biskupi er heimilt að flytja presta úr einu starfi í annað með samþykki viðkomandi sóknarnefnda eða héraðsnefnda, ef við á. 

Tálmanir á ráðningu. 

6. gr. Óheimilt er að ráða til starfa einstakling til að sinna börnum og ungmennum undir 18 ára aldri, sem hlotið hefur refsidóm vegna brota á eftirtöldum lagabálkum: 

a) Barnaverndarlögum nr. 80/2002. 

b) Almennum hegningarlögum nr. 19/1940, þ.e. kynferðisbrot skv. 22. kafla, önnur ofbeldisbrot, skv. 23. kafla og brot gegn frjálsræði manna, skv. 24. kafla alm. hgl. nr. 19/1940, að undanskildum minniháttar líkamsmeiðingum, skv. 217. gr. 

c) Lögum um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974, sem og 173. gr. alm. hgl. nr. 19/1940, og hlotið refsidóm á fimm undangengnum árum. 

Biskup Íslands skal leita eftir samþykki umsækjenda til þess að fá aðgang að upplýsingum úr sakaskrá. Synji umsækjandi um heimild til þess, er óheimilt að ráða viðkomandi til starfa. Skimun gildir í eitt ár eftir að heimild til þess er veitt. Prestum er skylt að fara í skimun á fimm ára fresti eftir fyrstu skimun. 

Samsetning valnefndar.

7. gr. Valnefnd er skipuð sjö fulltrúum að lágmarki. Prófasti sem leiðir vinnuna, fimm fulltrúum sóknarnefnda viðkomandi prestakalls sem kjörnir eru á sóknarnefndarfundi og lögfræðingi á biskupsstofu eða mannauðsstjóra biskupsstofu. 

Þar sem sóknir eru fleiri en fimm í viðkomandi prestakalli getur hver sókn haft sinn fulltrúa í nefndinni. Við samsetningu valnefndar sé tekið mið af fjölda sóknarbarna hverrar sóknar. Sé ein sókna prestakallsins fjölmennari en hinar samanlagt skal taka mið af því við fjölda fulltrúa í valnefnd. 

Störf valnefndar.

8. gr. Valnefnd prestakalls velur sóknarprest og prest. 

Valnefnd kemur saman eigi síðar en einni viku eftir að umsóknarfrestur rennur út. 

Á þeim fundi er farið yfir umsóknir, fylgiskjöl og aðrar upplýsingar frá viðkomandi umsækjanda. Valnefnd skal boða umsækjendur til viðtals innan þriggja vikna frá lokum umsóknarfrests. Valnefnd semur spurningar sem byggir á þarfagreiningunni. Allir umsækjendur um viðkomandi prestakall fá jafnlangan tíma til viðtals og sömu spurningar. 

Valnefnd skal ná samstöðu um einn umsækjanda. Niðurstaða valnefndar telst bindandi ef tveir þriðju nefndarmanna ná samstöðu um hana. 

Valnefnd skal byggja val sitt á grundvelli þarfagreiningarinnar og rökstyðja það á grundvelli hennar. 

Fundir valnefndar eru lokaðir og er fulltrúum í valnefnd skylt að gæta þagmælsku um atriði er varða umsækjendur og þeir fá vitneskju um í starfi nefndarinnar og fellur sú skylda ekki úr gildi við starfslok í nefndinni. 

Biskup setur leiðbeinandi reglur fyrir valnefndir og umsækjendur. 

Héraðsprestar.

9. gr. Biskupi Íslands er heimilt að ákveða að í prófastsdæmum starfi héraðsprestar. 

Valnefnd skal skipuð þremur fulltrúum héraðsnefndar og lögfræðingi á biskupsstofu eða mannauðsstjóra biskupsstofu. 

Prófastur leiðir vinnu nefndarinnar, sem velur héraðsprest úr hópi umsækjenda. 

Sérþjónustuprestar.

10. gr. Biskup Íslands ræður, fyrir hönd Þjóðkirkjunnar, í störf sérþjónustupresta Þjóðkirkjunnar að fenginni niðurstöðu valnefndar. Valnefnd er skipuð þremur fulltrúum þeirra sem viðkomandi þjónusta varðar, prófasti, sem leiðir vinnuna og lögfræðingi á biskupsstofu eða mannauðsstjóra biskupsstofu. 

Ráðning í prestsstarf.

11. gr. Biskup ræður þann umsækjanda í starfið sem valnefnd hefur náð samstöðu um og kynnir hana umsækjendum enda telji hann niðurstöðu valnefndar reista á lögmætum sjónarmiðum. Náist ekki samstaða í valnefnd getur biskup framlengt umsóknarfrestinn eða ákveðið að auglýsa starfið að nýju. 

 Formgalli á málsmeðferð.

12. gr. Telji biskup Íslands að verulegur formgalli sé á málsmeðferð valnefndar við ráðningu prests, getur hann ákveðið að ráða ekki í starfið og auglýsa það nýju. 

Almenn prestskosning.

13. gr. Atkvæðisbær sóknarbörn teljast þau sem skráð eru í Þjóðkirkjuna í prestakalli samkvæmt þjóðskrá og eru fullra 16 ára við birtingu auglýsingar á opnum vef Þjóðkirkjunnar um laust starf sóknarprests eða prests í prestakalli. 

Nú kemur fram ósk, innan fimm daga frá birtingu auglýsingar, a.m.k. fimm atkvæðisbærra sóknarbarna um að almenn kosning skuli fara fram í prestakalli, eftir að embætti prests hefur verið auglýst laust til umsóknar. Skal þá biskupsstofa svo skjótt sem auðið er gefa atkvæðisbærum sóknarbörnum í prestakallinu kost á því að óska eftir almennri kosningu með rafrænni undirritun. Notast skal við öruggan hugbúnað og þ. á m. nota almenna innskráningarþjónustu s.s. rafræn skilríki eða Íslykil Þjóðskrár Íslands. Skal sóknarbarn auðkenna sig á fullnægjandi hátt áður en undirritað er rafrænt. Skal vera unnt að undirrita samkvæmt framanskráðu uns umsóknarfrestur um prestsembætti rennur út. 

Hafi að lágmarki fjórðungur atkvæðisbærra sóknarbarna undirritað ósk um almenna prestskosningu skal orðið við henni. Aldrei er þó þörf fleiri undirritana en fimm hundruð atkvæðisbærra sóknarbarna. Rísi ágreiningur um hvort almenn prestskosning skuli fara fram eða um framkvæmd hennar að öðru leyti skal fjallað um málið, eftir því sem við á, samkvæmt starfsreglum um kjör til kirkjuþings. Yfirkjörstjórn Þjóðkirkjunnar úrskurðar um ágreining skv. 18.-21. gr. þessarra starfsreglna. Almenn prestskosning skal vera leynileg, sbr. þó 3. mgr. 15. gr. 

Kjörstjórn við almennar prestskosningar.

14. gr. Kjörstjórn við almennar prestskosningar er sú sama og kjörstjórn Þjóðkirkjunnar samkvæmt starfsreglum um kjör til kirkjuþings. 

Jafnskjótt og biskupi Íslands hafa borist skriflegar óskir um almenna kosningu í prestakalli, frá tilgreindum fjölda atkvæðisbærra sóknarbarna, sbr. 1. og 2. mgr. 13. gr., skal hann tilkynna kjörstjórn það skriflega. 

Kjörstjórn er heimilt að fela hlutaðeigandi prófasti eða öðrum starfsmönnum Þjóðkirkjunnar að annast undirbúning og framkvæmd kosningar á ábyrgð kjörstjórnar. Biskupsstofa skal láta kjörstjórn í té þá nauðsynlegu aðstöðu og þjónustu sem óskað er eftir við almenna prestskosningu. 

Störf kjörstjórnar.

15. gr. Kjörstjórn ákveður hvenær kosning skuli fara fram og skal hún auglýst með minnst fjögurra vikna fyrirvara. Kjörstjórn annast prentun kjörseðla. Kjörseðlar skulu vera úr pappír sem prent eða skrift sést ekki í gegnum. Á þá skal prenta nöfn umsækjenda í stafrófsröð. Kjörstjórn auglýsir á heimasíðu Þjóðkirkjunnar og með öðrum tíðkanlegum hætti, hvernig, hvenær og hvar kosning skuli fara fram og hverjir séu í kjöri. Kjörstjórn er heimilt að ákveða að hafa fleiri en eina kjördeild ef aðstæður í prestakalli þykja gefa tilefni til þess. 

Kjörstjórn er heimilt að ákveða að kosning verði rafræn og fer þá um framkvæmd hennar samkvæmt starfsreglum um kjör til kirkjuþings. 

 Kjörskrá.

16. gr. Kjörstjórn annast gerð kjörskrár í hverri sókn, á grundvelli gagna frá Þjóðskrá Íslands. 

Á kjörskrá skal taka þá sem skráðir eru í íslensku Þjóðkirkjuna, eiga lögheimili í prestakallinu og hafa náð 16 ára aldri á þeim degi sem kosning fer fram. 

Þegar kjörskrá hefur verið samin skal hún staðfest á fundi kjörstjórnar og undirrituð af formanni kjörnefndar. Kjörskrá skal liggja frammi á aðgangsstýrðum vef eigi síðar en þremur vikum fyrir kjördag, þar sem kjósandi getur flett upp hvort hann sé á kjörskrá. Við aðgangsstýringuna er notuð almenn innskráningarþjónusta s.s. Íslykill Þjóðskrár Íslands. 

Athugasemdir við kjörskrá.

17. gr. Hver sá, sem kæra vill að einhvern vanti á kjörskrá eða sé þar ofaukið, þarf að hafa afhent kjörstjórn kæru sína, ásamt rökum og gögnum máli sínu til stuðnings, áður en kosning hefst. 

Sé kæran um það að einhver sé á skrá tekinn sem ekki hafi rétt til að standa þar skal kjörstjórn senda þeim sem yfir er kært eftirrit af kærunni. 

Um athugasemdir við kjörskrá, sem fram eru komnar, skal kjörstjórn úrskurða í síðasta lagi þremur dögum fyrir kjördag. Skal gefa þeim, er kæran varðar, kost á að tjá sig og koma að gögnum áður en kæran er úrskurðuð. 

Yfirkjörstjórn Þjóðkirkjunnar. 

18. gr. Úrskurði kjörstjórnar má kæra til yfirkjörstjórnar Þjóðkirkjunnar, sbr. starfsreglur um kjör til kirkjuþings. Hún skal hafa úrskurðað fram komnar kærur degi fyrir kjördag. Eftir þetta verður engin breyting gerð á kjörskránni. 

Atkvæðagreiðsla utan kjörfundar.

19. gr. Þeir sem eru fjarstaddir eða gera ráð fyrir að vera það þegar kosning fer fram og geta ekki sótt kjörfund af þeim sökum, hafa heimild til að greiða atkvæði utan kjörfundar. Atkvæðagreiðsla utan kjörfundar fer fram hjá kjörstjórn og getur hún hafist þá er tvær vikur eru til kjördags. Kjörstjórn er heimilt að fela prófasti eða öðrum starfsmönnum Þjóðkirkjunnar að annast, á ábyrgð kjörstjórnar, framkvæmd kosningar við utankjörfundaratkvæðagreiðslu. Kjörstjórn auglýsir hvar og hvenær atkvæðagreiðsla utan kjörfundar fari fram. 

Heimilt er að binda atkvæðagreiðslu við ákveðna daga og ákveðinn tíma á hverjum degi, þó eigi skemur en eina klukkustund. Tilgreina skal í gerðabók hverjir greiði atkvæði utan kjörfundar. 

Úrslit kosningar. 

20. gr. Talning atkvæða fer fram hjá kjörstjórn er hún hefur fengið öll kjörgögn í hendur. 

Kosning er gild ef minnst fjórðungur atkvæðisbærra manna nýtir atkvæðisrétt sinn. 

Kjörstjórn tilkynnir biskupi Íslands úrslit kosningar og sendir honum afrit úr gerðabók. 

Ráðning kjörins umsækjanda. 

21. gr. Ráða skal þann umsækjanda í prestsstarfið sem hlotið hefur flest greidd atkvæði. Verði atkvæði jöfn skal varpa hlutkesti. Nú er aðeins einn umsækjandi í kjöri og telst hann kjörinn hljóti hann meiri hluta greiddra atkvæða. Ef enginn hlýtur bindandi kosningu getur biskup Íslands ráðið í prestsstarfið, úr hópi umsækjenda, þann sem hann metur hæfastan, framlengt umsóknarfrest eða auglýst starfið að nýju. 

Starfslok vegna aldurs.

22. gr. Fastráðning presta fellur úr gildi, án uppsagnar, frá og með næstu mánaðamótum eftir að 70 ára aldri er náð. 

Gildistaka.

23. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru með heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna, nr. 77/2021, öðlast gildi 1. janúar 2022. Við gildistöku þeirra falla brott starfsreglur um ráðningu í prestsstörf og starfslok nr. 144/2016, með síðari breytingum. 

Starfsreglur um skipulag kirkjunnar í héraði nr. 47/2022-2023.

Grundvöllur skipulags þjóðkirkjunnar

1. gr. Söfnuður er félagsleg og fjárhagsleg grunneining þjóðkirkjunnar.

Söfnuður á tilteknu landsvæði myndar sókn. Ein eða fleiri sóknir mynda prestakall. Prestaköll mynda prófastsdæmi.

Prófastsdæmi mynda vígslubiskupsumdæmi.

Sóknir, prestaköll og prófastsdæmi mynda eitt biskupsdæmi á Íslandi.

Skálholtsumdæmi

2. gr. Sóknir mynda þau prestaköll og prófastsdæmi sem tilgreind eru í ákvæðum 

3. gr. - 8. gr. og mynda umdæmi vígslubiskups í Skálholti.

Suðurprófastsdæmi

3. gr. Prestaköll í Suðurprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Bjarnanesprestakall: Bjarnanes-, Brunnhóls-, Hafnar-, Hofs- og Kálfafellsstaðarsóknir.

Kirkjubæjarklaustursprestakall: Grafar-, Langholts-, Prestsbakka- og Þykkvabæjarklaustursóknir. 

Víkurprestakall: Ásólfsskála-, Eyvindarhóla-, Reynis-, Skeiðflatar-, Víkur- og Stóra-Dalssóknir.

Breiðabólsstaðarprestakall: Akureyjar-, Breiðabólsstaðar-, Hlíðarenda-, Kross-og Stórólfshvolssóknir.

Fellsmúlaprestakall: Árbæjar-, Haga-, Kálfholts-, Marteinstungu- og Skarðssóknir.

Oddaprestakall: Odda- og Keldna- og Þykkvabæjarsóknir.

Vestmannaeyjaprestakall: Ofanleitissókn.

Hveragerðisprestakall: Hveragerðis- og Kotstrandarsóknir.

Hrunaprestakall: Hrepphóla-, Hruna-, Ólafsvalla- og Stóra-Núpssóknir.

Árborgarprestakall: Eyrarbakka-, Gaulverjabæjar-, Hraungerðis-, Laugardæla-, Selfoss-, Stokkseyrar- og Villingaholtssóknir.

Skálholtsprestakall: Bræðratungu-, Haukadals-, Miðdals-, Mosfells-, Skálholts-, Torfastaða-, Úlfljótsvatns- og Þingvallasóknir. 

Þorlákshafnarprestakall: Hjalla- og Strandarsóknir.

Kjalarnesprófastsdæmi

4. gr. Prestaköll í Kjalarnesprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Garðaprestakall: Bessastaða- og Garðasóknir.

Grindavíkurprestakall: Grindavíkursókn. 

Hafnarfjarðarprestakall: Hafnarfjarðarsókn.

Keflavíkurprestakall: Keflavíkursókn.

Mosfellsprestakall: Lágafellssókn. 

Njarðvíkurprestakall: Kirkjuvogs- og Njarðvíkursóknir. 

Reynivallaprestakall: Brautarholts- og Reynivallasóknir.

Tjarnaprestakall: Ástjarnar- og Kálfatjarnarsóknir.

Útskálaprestakall: Hvalsnes- og Útskálasóknir.    

Víðistaðaprestakall: Víðistaðasókn. 

Reykjavíkurprófastsdæmi eystra

5. gr. Prestaköll í Reykjavíkurprófastsdæmi eystra eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Árbæjarprestakall: Árbæjarsókn.

Breiðholtsprestakall: Breiðholts-, Fella- og Hólasóknir.

Digranes- og Hjallaprestakall: Digranes- og Hjallasóknir.

Grafarholtsprestakall: Grafarholtssókn.

Grafarvogsprestakall: Grafarvogssókn

Kársnesprestakall: Kársnessókn.

Lindaprestakall: Lindasókn.

Seljaprestakall: Seljasókn. 

Reykjavíkurprófastsdæmi vestra

6. gr. Prestaköll í Reykjavíkurprófastsdæmi vestra eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir: 

Dómkirkjuprestakall: Dómkirkjusókn.

Fossvogsprestakall: Bústaða- og Grensássóknir.

Hallgrímsprestakall: Hallgrímssókn.

Háteigsprestakall: Háteigssókn.

Laugardalsprestakall: Ás-, Langholts- og Laugarnessóknir.

Nesprestakall: Nessókn.

Seltjarnarnesprestakall: Seltjarnarnessókn.

Vesturlandsprófastsdæmi

7. gr. Prestaköll í Vesturlandsprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Borgarprestakall: Akra-, Álftanes-, Álftártungu- og Borgar- og Borgarnessóknir.          

Garða- og Saurbæjarprestakall: Akranes-, Innra-Hólms-, Leirár- og Saurbæjarsóknir.

Reykholtsprestakall: Bæjar-, Fitja-, Hvanneyrar-, Lundar-, Reykholts- og Síðumúlasóknir.

Stafholtsprestakall: Hvamms-, Norðtungu- og Stafholtssóknir.

Dalaprestakall: Hjarðarholts-, Hvamms-, Kvennabrekku-, Skarðs-, Snóksdals-, Staðarfells-og Stóra-Vatnshornssóknir.

Ólafsvíkur- og Ingjaldshólsprestakall: Ingjaldshóls- og Ólafsvíkursóknir.

Setbergsprestakall: Setbergssókn.

Staðastaðarprestakall: Búða-, Fáskrúðarbakka-, Hellna-, Kolbeinstaða-, Staðarhrauns- og Staðastaðarsóknir.

Stykkishólmsprestakall: Bjarnarhafnar-, Breiðabólsstaðar-, Flateyjar-, Helgafells-, Narfeyrar- og Stykkishólmssóknir.

Vestfjarðaprófastsdæmi

8. gr. Prestaköll í Vestfjarðaprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:  

Breiðafjarðar- og Strandaprestakall: Árnes-, Drangsnes-, Garpsdals-, Gufudals- og Reykhóla-, Hólmavíkur-, Kaldrananes-, Kollafjarðarnes-, Melgraseyrar-, Nauteyrar-, Óspakseyrar- og Staðarhólssóknir.

Ísafjarðarprestakall: Holts-, Hóls-, Hrafnseyrar-, Kirkjubóls-, Ísafjarðar-, Mýra, Núps-, Staðar-, Súðavíkur-, Sæbóls-, Unaðsdals- og Þingeyrarsóknir. 

Patreksfjarðarprestakall: Bíldudals-, Breiðuvíkur-, Brjánslækjar-, Haga-, Patreksfjarðar-, Sauðlauksdals-, Saurbæjar- og Stóra-Laugardalssóknir.

Hólaumdæmi

9. gr. Sóknir mynda þau prestaköll og prófastsdæmi sem tilgreind eru í ákvæðum 

10 .gr. - 12. gr. og mynda umdæmi vígslubiskups á Hólum.

Húnavatns- og Skagafjarðarprófastsdæmi

10. gr. Prestaköll í Húnavatns- og Skagafjarðarprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Húnavatnsprestakall: Auðkúlu-, Bergsstaða-, Blönduóss-, Bólstaðarhlíðar-, Hofs-, Holtastaða-, Höfða- og Höskuldsstaða-, Melstaðar-, Prestbakka-, Staðarbakka-, Staðar-, Svínavatns-, Tjarnar- og Hvammstanga-, Undirfells-, Víðidalstungu- og Þingeyrasóknir.

Skagafjarðarprestakall: Barðs-, Fells-, Flugumýrar-, Glaumbæjar-, Goðdala-, Hofsós-, Hofsstaða-, Hóla,- Hvamms-, Ketu-, Miklabæjar-, Mælifells-, Reykja-, Reynistaðar-, Rípur-, Sauðárkróks-, Silfrastaða-, og Viðvíkur- og Víðimýrarsóknir.

Eyjafjarðar- og Þingeyjarprófastsdæmi

11. gr. Prestaköll í Eyjafjarðar- og Þingeyjarprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Akureyrar- og Laugalandsprestakall: Akureyrar-, Grundar- og Kaupangssóknir. 

Dalvíkurprestakall: Dalvíkur-, Hríseyjar-, Miðgarða-, Möðruvallaklausturs- og Stærra-Árskógssóknir.

Glerárprestakall: Lögmannshlíðarsókn.

Ólafsfjarðarprestakall: Ólafsfjarðarsókn.                                         

Siglufjarðarprestakall: Siglufjarðarsókn.                                                                       

Langaness- og Skinnastaðarprestakall: Garðs-, Raufarhafnar-, Skinnastaðar-, Snartastaða- og Svalbarðs- og Þórshafnarsóknir.                                      

Laufásprestakall: Grenivíkur-, Háls-, Laufáss-, Ljósavatns-, Lundarbrekku- og Svalbarðssóknir. 

Þingeyjarprestakall: Einarsstaða-, Grenjaðarstaðar-, Húsavíkur-, Nes-, Reykjahlíðar-, Skútustaða-, Víðirhóls-, Þóroddsstaða- og Þverársóknir. 

Austurlandsprófastsdæmi

12. gr. Prestaköll í Austfjarðaprófastsdæmi eru eftirtalin og mynduð af þeim sóknum sem hér greinir:

Egilsstaðaprestakall: Ás-, Bakkagerðis-, Egilsstaða-, Eiða-, Eiríksstaða-, Hjaltastaða-, Hofteigs-, Kirkjubæjar-, Möðrudals-, Seyðisfjarðar-, Sleðbrjóts-, Vallanes-, Valþjófsstaðar- og Þingmúlasóknir. 

Hofsprestakall: Hofs-, Skeggjastaða- og Vopnafjarðarsóknir.                    

Austfjarðaprestakall: Berufjarðar-, Berunes-, Brekku-, Djúpavogs-, Eskifjarðar-, Heydala-, Hofs-, Kolfreyjustaðar-, Norðfjarðar-, Reyðarfjarðar- og Stöðvarfjarðarsóknir.

Tillöguréttur sóknarmanna á skipan sókna

13. gr. Sóknarbörn geta gert tillögu um breytingu á sóknaskipan innan þess prestakalls sem sókn þeirra er staðsett í. Tillaga um breytingu á skipan sókna skal borin fram á viðkomandi safnaðarfundi/safnaðarfundum. Hljóti hún samþykki safnaðarfundarins/safnaðarfundanna, skal sóknarnefnd/sóknarnefndir fylgja þeirri samþykkt eftir. Með tillögu um sameiningu sókna skal gerð grein fyrir því hvaða kirkja henti best sem sóknarkirkja. Tillagan skal send biskupi Íslands, sem býr málið til flutnings á kirkjuþingi á grundvelli 14. gr. 

Sé um tillögu að skiptingu sóknar að ræða skal hún send biskupi hljóti hún samþykki á safnaðarfundi. 

Breytingar á skipan sókna

14. gr. Biskup Íslands, vígslubiskupar og fulltrúar á kirkjuþingi geta lagt fram tillögu um breytingu á skipan sókna. Tillagan skal, áður en hún er lögð fram á kirkjuþingi, kynnt með fullnægjandi hætti fyrir söfnuðum þeim sem í hlut eiga, vígðum þjónum sem þeim þjóna  og á héraðsfundi og ef við á, biskupafundi. Tillaga verður ekki tekin til meðferðar á kirkjuþingi og afgreidd nema fyrir liggi greinargerð þeirra safnaða sem í hlut eiga.

Breytingar á skipan prestakalla

15. gr. Biskup Íslands, vígslubiskupar og fulltrúar á kirkjuþingi geta lagt fram tillögu um breytingu á skipan prestakalla, s.s. sameiningu þeirra, stofnun nýrra eða tilfærslu sókna milli prestakalla.

Tillagan skal, áður en hún er lögð fram á kirkjuþingi, kynnt með fullnægjandi hætti fyrir söfnuðum þeim sem mynda viðkomandi prestaköll, vígðum þjónum sem þeim þjóna og á héraðsfundi og ef við á, biskupafundi.

Skulu fram komnar umsagnir fylgja tillögunni við framlagningu á kirkjuþingi.

Breytingar á skipan prófastsdæma

16. gr. Biskup Íslands, vígslubiskupar og fulltrúar á kirkjuþingi geta lagt fram tillögu um breytingu á skipan prófastsdæma. 

Tillagan skal, áður en hún er áður en hún er lögð fram á kirkjuþingi, kynnt með fullnægjandi hætti fyrir söfnuðum þeim sem mynda viðkomandi prestaköll, vígðum þjónum sem þeim þjóna og á héraðsfundi og ef við á, biskupafundi.

Skulu umsagnir fylgja tillögunni við framlagningu á kirkjuþingi.

17. gr. Biskupafundur kannar árlega hvort þörf er á breytingum á skipan sókna, prestakalla og prófastsdæma, með hliðsjón af hagkvæmni, breytingum á mannfjölda í sóknum, samgöngum, staðháttum eða aðstæðum að öðru leyti, sbr. 5. gr. starfsreglna um biskupafund nr. 34/2022-2023. Við mat á skipan sókna skal einnig líta til þjónustuþarfa, svo og sögulegra og menningarlegra verðmæta.

Þess skal gætt að sókn geti uppfyllt skilyrði um rekstur og fjárhag sókna.

18. gr. Sé sókn skipt skal uppgjör vegna eigna og skulda fara eftir hlutfallstölu sóknarmanna. Sóknarkirkja ásamt búnaði tilheyrir þeirri sókn þar sem kirkjan stendur. Þegar kirkjusókn er skipt og ný stofnuð, í nýju byggðahverfi, á hin nýja sókn óskert tilkall til þeirra fjármuna, sem sóknarmenn hinnar nýju sóknar hafa sannanlega lagt til eldri sóknarinnar, þó að frádreginni sanngjarnri þóknun fyrir þá þjónustu, sem sóknarmenn nýju sóknarinnar nutu, meðan sóknin var óskipt. Heimilt er að hafa fjárskil eftir annarri reglu ef um það næst samkomulag milli sóknanna. Framkvæmd fjárskipta er í höndum þriggja manna skilanefndar sem framkvæmdastjóri rekstrarstofu Þjóðkirkjunnar tilnefnir hverju sinni.

Sé ein eða fleiri sóknir færðar úr prófastsdæmi í annað prófastsdæmi skal fara fram fjárhagslegt uppgjör. Skulu hlutfallslegar tekjur og eignir fylgja í það prófastsdæmi sem sókn flyst til.

19. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi við birtingu. Frá sama tíma falla brott starfsreglur um skipulag kirkjunnar í héraði nr. 1026/2007, með síðari breytingum. 

Gildistaka 15. nóvember 2023.

Starfsreglur um úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar nr. 36/2022-2023. 

I. kafli. Hlutverk, aðild og skipan úrskurðarnefndar. 

Hlutverk. 

1. gr. Úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar skal úrskurða í málum vegna ágreinings á kirkjulegum vettvangi eða þegar starfsmaður eða trúnaðarmaður þjóðkirkjunnar er borinn sökum um agabrot eða annað brot í starfi.  

Með ágreiningi á kirkjulegum vettvangi er átt við ágreining sem varðar með einhverjum hætti kirkjulegt starf eða starfsemi á vegum kirkjunnar. 

Úrskurðarnefndin fjallar ekki um málefni sem varða ráðningar og starfslok starfsfólks þjóðkirkjunnar. 

Úrskurðarnefndin er sjálfstæð í störfum sínum.  

Aðild. 

2. gr. Allir, sem hagsmuna eiga að gæta, geta borið mál undir úrskurðarnefnd.  

Nefndarskipan. 

3. gr. Úrskurðarnefnd skal skipuð þremur mönnum og jafnmörgum til vara til fjögurra ára í senn. Einn nefndarmaður skal skipaður af biskupi Íslands og skal hann jafnframt vera formaður nefndarinnar. Tveir nefndarmenn skulu kosnir af kirkjuþingi. Varamenn skulu skipaðir með sama hætti. Formaður og varaformaður skulu uppfylla hæfisskilyrði héraðsdómara en einn nefndarmanna skal hafa þekkingu og reynslu af málefnum þjóðkirkjunnar. Sama gildi um varamenn þeirra. Nefndarmenn skulu ekki vera fastráðnir starfsmenn þjóðkirkjunnar.   

Úrskurðarnefnd er heimilt að fara þess á leit að kvaddir verði til tveir sérfróðir menn við meðferð einstakra mála. Skal annar þeirra tilnefndur af nefndinni en hinn af biskupi Íslands.  

Þóknun nefndarmanna er  greidd samkvæmt ákvörðun kjaranefndar þjóðkirkjunnar.  

II. kafli. Málsmeðferð. 

Upphaf máls. 

4. gr. Erindi til úrskurðarnefndar skal berast nefndinni innan tveggja ára frá því að kostur var á að koma því á framfæri við nefndina. Úrskurðarnefnd getur vikið frá ofangreindum tímafresti  telji nefndin rök standa til þess og skal þá m.a litið til þess hvort málshefjandi hafi fylgt máli eftir.  

Beiðni til úrskurðarnefndar um úrlausn skal vera undirrituð og málsmeðferð fyrir nefndinni skal að jafnaði vera skrifleg. Í beiðni skal koma fram hver sé málshefjandi, málsatvik, kröfur málshefjanda og röksemdir fyrir beiðni. Erindi málshefjanda skulu fylgja sönnunargögn þau sem á er byggt. Úrskurðarnefndinni er heimilt að ákveða að beiðni um úrlausn skuli skilað á sérstöku eyðublaði sem nefndin lætur útbúa.  

Nú berst úrskurðarnefndinni beiðni um úrlausn innan frests sbr. 1. mgr. og metur nefndin þá annars vegar hvort úrlausnarefnið heyri undir hana, sbr. 1. gr. og hins vegar hvort málshefjandi teljist eiga hagsmuna að gæta, sbr. 2. gr.   

Telji nefndin að aðild máls og úrlausnarefnið uppfylli skilyrði starfsreglna þessara tekur hún málið til meðferðar og tilkynnir öllum hlutaðeigandi þegar í stað um þá ákvörðun sína, en ella vísar hún málinu frá. 

Formaður, eftir atvikum varaformaður, stýrir störfum nefndarinnar við umfjöllun máls.  

Um málsmeðferðina gilda stjórnsýslulög, nr. 37/1993, eftir því sem við á. 

Leyfi frá starfi. 

5. gr. Varði úrlausnarefni meint agabrot prests, djákna eða annars starfsmanns þjóðkirkjunnar eða trúnaðarmanns skal úrskurðarnefndin, eftir að tekin hefur verið ákvörðun skv. 3. mgr. 4. gr., meta hvort rétt sé að nefndin leggi til að hlutaðeigandi verði leystur frá störfum meðan málið er til meðferðar hjá nefndinni. 

Frestir. 

6. gr. Gagnaðila skal veittur frestur til þess að tjá sig skriflega um gögn þau og greinargerð sem málshefjandi hefur lagt fram. Frestur gagnaðila skal að jafnaði ekki vera lengri en tvær vikur, en veita má þó lengri frest þegar sérstaklega stendur á. Gefa skal aðilum kost á að leggja fram viðbótargreinargerðir eða athugasemdir og skal frestur til þess að jafnaði vera tvær vikur.  

Nefndin getur krafið aðila um frekari gögn eða aflað þeirra.  

Sinni málshefjandi ekki tilmælum nefndarinnar um framlagningu gagna er henni heimilt að vísa máli frá.  

Ef gagnaðili sinnir ekki tilmælum nefndarinnar um skriflega umsögn eða framlagningu annarra gagna getur nefndin byggt úrlausn máls á á framlögðum gögnum og öðrum upplýsingum sem hún sjálf aflar um málið.  

Úrskurðarnefnd getur kallað aðila fyrir sig til skýrslugjafar eða munnlegs málflutnings. Nefndinni er heimilt hvenær sem er við meðferð máls að leita sátta með aðilum. 

Gagnaöflun. 

7. gr. Nefndin skal í upphafi málsmeðferðar og einnig síðar, ef ástæða þykir til, óska eftir því að fá send tilgreind eða ótilgreind gögn sem kunna að vera til upplýsingar um málsatvik. Strax og slík gögn berast nefndinni skulu afrit þeirra afhent málsaðilum. Nefndin getur óskað eftir í bréfi þar sem óskað er afrits gagna samkvæmt þessari málsgrein að gögn, sem henni eru afhent í trúnaði, séu auðkennd sérstaklega.  

Starfsmönnum og trúnaðarmönnum kirkjunnar, launuðum jafnt sem ólaunuðum, er skylt að láta úrskurðarnefnd í té öll gögn máls, svo og þær upplýsingar og skýringar sem hún telur nauðsynlegar vegna úrlausnar máls. 

Skýrslutaka. 

8. gr. Nefndin getur óskað eftir því að tilteknir menn komi til viðtals við hana til þess að tjá sig um málefni sem tengjast úrlausnarefninu en gefa skal málsaðilum kost á að vera viðstaddir á slíkum fundum. 

Slíkar skýrslur er heimilt að bóka eða hljóðrita eftir því sem henta þykir og skal gera þeim sem skýrslu gefur grein fyrir því hvernig upplýsingar, sem hann veitir, eru skráðar. 

9. gr. Nú neitar aðili að koma til viðtals hjá nefndinni eða neitar að afhenda skjal eða láta uppi efni þess og nefndin telur útilokað að útkljá málefni það, sem til meðferðar er, án þess að skýrsla þeirra eða upplýsingar um efni skjals liggi fyrir, er þá nefndinni heimilt, ef hún telur nauðsyn bera til, að afla sönnunargagna eftir því sem heimilt er skv. 2. mgr. 77. gr. laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991.  

Sé grunur um refsiverða háttsemi getur nefndin hlutast til um að fram fari opinber rannsókn á þeirri háttsemi. 

III. kafli. Úrskurður. 

Gagnaöflun lokið. 

10. gr. Þegar aðilar hafa skilað þeim greinargerðum og gögnum, sem þeir eiga kost á, og tjáð sig munnlega um málið, hafi það verið ákveðið, tekur úrskurðarnefndin málið til úrskurðar.   

Nefndin fjallar um málið á fundum eins og þurfa þykir og til að komast að niðurstöðu.  

Nefndin skal semja skriflegan og rökstuddan úrskurð um úrlausnarefnið.    

Úrskurður. 

11. gr. Úrskurðarnefndin skal kveða upp úrskurð svo fljótt sem kostur er og að jafnaði innan fjögurra vikna frá því að gagnaöflun er lokið. Dragist málsmeðferð fyrir nefndinni lengur en ákvæði þessi gera ráð fyrir skal sá dráttur skýrður í áliti nefndarinnar. Tilkynna skal málsaðilum um dráttinn.  

Þegar nefndarmenn eru ekki sammála ræður meiri hluti niðurstöðu máls en sá sem er í minni hluta skilar séráliti.  

Þegar úrskurðarnefnd hefur lokið samningu úrskurðar síns skal hún senda hann til málsaðila. 

Úrskurðir úrskurðarnefndar þjóðkirkjunnar eru endanlegir og bindandi innan þjóðkirkjunnar.  

Úrræði úrskurðarnefndar. 

12. gr. Úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar getur lagt til eftirfarandi úrræði gagnvart prestum, djáknum og öðrum starfs- eða trúnaðarmönnum þjóðkirkjunnar vegna agabrota. 

a. mælt fyrir um að veitt verði tiltal eða áminning, eftir atvikum með skilyrðum eða leiðbeiningum eða nánari fyrirmælum um rétta starfshegðun,
b. mælt fyrir um flutning í starfi, 
c. mælt fyrir um að viðkomandi skuli ekki gegna núverandi starfi eða sambærilegu starfi á kirkjulegum vettvangi um ákveðið tímabil eða til frambúðar.  

Framfylgd úrskurða. 

13. gr. Vinnuveitandi skal framfylgja úrskurðum úrskurðarnefndar og fylgjast jafnframt með því að farið sé eftir úrskurðum er snerta starfsemi eða framferði starfs- eða trúnaðarmanna. 

Birting úrskurða. 

14. gr. Úrskurði nefndarinnar skal birta á vef þjóðkirkjunnar. Heimilt er að undanskilja úrskurði birtingu ef sérstök vandkvæði eru á að tryggja persónuvernd.  

IV. kafli. Ýmis ákvæði. 

Vernd persónuupplýsinga og þagnarskylda. 

15. gr. Um vinnslu nefndarmanna, starfsmanna og ráðgjafa nefndarinnar á persónuupplýsingum fer samkvæmt lögum um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga.  

Nefndarmenn eru bundnir þagnarskyldu um allt það sem fram kemur í gögnum sem nefndinni eru látin í té og sem leynt á að fara. Sama gildir um þá sem hún kann að kveðja sér til aðstoðar. Þagnarskylda helst þótt látið sé af starfi. 

Kostnaður. 

16. gr. Málsaðilar bera sjálfir kostnað sinn vegna meðferðar máls fyrir úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar. Þjóðkirkjan greiðir kostnað af starfi úrskurðarnefndar auk þóknunar nefndarmanna. Heimilt er þó nefndinni að ákveða að annar eða báðir málsaðilar greiði kostnað af starfi nefndarinnar. 

Verklagsreglur. 

17. gr. Úrskurðarnefnd er heimilt að setja sér verklagsreglur þar sem nánar verður kveðið á um störf nefndarinnar. Þær skulu staðfestar af kirkjuþingi. 

Gildistaka. 

18. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi við birtingu.  

Ákvæði til bráðabirgða. 

Við gildistöku starfsreglna þessara skal málum, sem tekin hafa verið til efnismeðferðar eða ákvörðunar um frávísun hjá úrskurðar- eða áfrýjunarnefndum kirkjunnar lokið fyrir þeim nefndum.  

Frá sama tíma falla brott starfsreglur um úrskurðarnefnd og áfrýjunarnefnd nr. 730/1998, með síðari breytingum.  

Gildistaka 25. október 2022. 

Starfsreglur  um vígslubiskupa nr. 8/2024 - 2025.

1. gr. Biskupsdæmi Íslands skiptist í tvö vígslubiskupsumdæmi, Skálholtsumdæmi og Hólaumdæmi, sbr. starfsreglur um skipulag kirkjunnar í héraði.  

2. gr. Vígslubiskupar gegna áfram prestsþjónustu á þeim kjörum sem um hana gilda. Nú lætur vígslubiskup af prestsembætti eða hlýtur prestsstarf utan umdæmis síns. Skal þá kjósa nýjan vígslubiskup. Vígslubiskupar skulu sitja í Skálholti og Hólum.  

Setja skal nýjum vígslubiskupum erindisbréf.  

3. gr. Um kjör vígslubiskupa fer samkvæmt starfsreglum um kosningu biskups Íslands og vígslubiskupa eftir því sem við getur átt.  

4. gr. Sá vígslubiskup sá sem eldri er að biskupsvígslu vígir biskup Íslands er svo stendur á að fráfarandi biskup getur eigi gert það.  

5. gr. Vígslubiskup sá sem eldri er að biskupsvígslu gegnir störfum biskups Íslands í forföllum hans, að því marki sem nauðsyn krefur.   

6. gr. Vígslubiskupar vígja presta, djákna, kirkjur og kapellur og framkvæma önnur biskupsverk hvor í sínu umdæmi í forföllum biskups Íslands eða þegar biskup felur þeim það hlutverk.  

7. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru með heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi við birtingu. Við gildistöku starfsreglnanna falla úr gildi starfsreglur um vígslubiskupa nr. 33/2022 - 2023.

Gildistaka 15. mars 2025.   

Ákvæði til bráðabirgða I.

Núverandi vígslubiskupar skulu áfram gegna skyldum vígslubiskupa samkvæmt gildandi starfsreglum um vígslubiskupa nr. 33/2022-2023, til 70 ára aldurs. Áður en skipunartími hvors um sig rennur út skal bjóða þeim án auglýsingar starf sóknarprests innan umdæmis síns. Eftir það gegna þeir skyldum sínum á grundvelli þessara reglna.  

Starfsreglur um vígslubiskupa nr. 33/2022-2023.  Fallnar brott frá og með 15. mars 2025. 

Ákvæði starfsreglnanna gilda þó tímabundið, sbr. ákvæði til bráðabirgða hér að ofan 

1. gr. Ísland er eitt biskupsdæmi og skiptist í tvö vígslubiskupsumdæmi, Skálholtsumdæmi og Hólaumdæmi. Um afmörkun umdæmanna er mælt fyrir í starfsreglum um skipulag kirkjunnar í héraði.  

Vígslubiskupar skulu hvor um sig hafa aðsetur í umdæmum sínum á hinum fornu stólum í Skálholti og á Hólum.  

2. gr. Vígslubiskupar starfa í umboði biskups Íslands og eftir þeirri  kirkjulegu skipan sem segir í starfsreglum og samþykktum kirkjuþings. Þeir eru biskupi til aðstoðar um kirkjuleg málefni og annast þau biskupsverk er biskup felur þeim svo sem að vígja presta, djákna, kirkjur og kapellur.   

Vígslubiskupar hafa tilsjón með kristnihaldi í umdæmum sínum, veita andlega leiðsögn og efla kirkjulíf. Þeir hafa tilsjón með að stefnumörkun kirkjunnar sé framfylgt hvað varðar helgihald, boðun, fræðslu og kærleiksþjónustu kirkjunnar í umdæmum sínum.  

Vígslubiskupar vísitera prestaköll og söfnuði í umdæmum sínum eftir áætlun biskupafundar. Vísitasíur vígslubiskupa beinast einkum að innri þáttum kirkjulífs, hinni vígðu þjónustu, helgihaldi, boðun, sálgæslu og safnaðarstarfi.  

3. gr. Vígslubiskupar hafa tilsjón með starfsmannahaldi einkum hvað varðar handleiðslu, símenntun og sálgæslu presta og starfsmanna kirkjunnar í umdæminu og beitir sér í þeim efnum ef tilefni er til.  

4. gr. Vígslubiskupar skulu annast sáttaumleitanir í umdæmi sínu þegar trúnaðarmönnum eða starfsmönnum kirkjunnar, launuðum jafnt og ólaunuðum, vígðum jafnt og leikum, hefur ekki tekist að jafna ágreining sín á milli og sættir hafa ekki tekist í meðförum prófasts eða hann sagt sig frá málinu.  

Vígslubiskupum er heimilt að kalla til aðstoðar fagfólk á sviði sem ágreiningsmál varðar. Skila skal biskupi Íslands skriflegu áliti ef sættir takast ekki.  

5. gr. Vígslubiskupar styðja við starfsemi biskupsstólanna eftir því umboði sem kirkjuþing veitir. Þeir eru biskupi og kirkjuþingi til stuðnings og samráðs í málefnum biskupsstólanna svo og öðrum kirkjulegum stjórnvöldum og koma fram í nafni staðanna og umdæmanna eftir því sem við á.  

Vígslubiskupar bera ábyrgð á helgihaldi dómkirkna sinna í samstarfi við viðkomandi prest.  

6. gr. Vígslubiskupar veitir úrlausn í málum sem prófastar vísar til þeirra.  

7. gr. Vígslubiskup sem eldri er að biskupsvígslu, er staðgengill biskups Íslands í forföllum og leyfum biskups. Vígslubiskup, sem yngri er að biskupsvígslu, er annar staðgengill.  

8. gr. Starfsreglur þessar, sem settar eru samkvæmt heimild í 8. gr. laga um þjóðkirkjuna nr. 77/2021, öðlast gildi við birtingu. 

Frá sama tíma falla brott starfsreglur um vígslubiskupa nr. 968/2016, með síðari breytingum.   

Gildistaka 24. október 2022.